اصطلاح مخل ببيرم و اسفين بفانه نيز در اين رساله آمده است.

درباره اصطلاح (مخل) كه در عبارت مفاتيح العلوم و كتب ميكانيك و قواميس جديد عربى با خاء نقطه‌دار و در نسخ موجود رساله ما همه جا با حاء بى‌نقطه (محل) نوشته- و همچنين درباره كلمه (لولب) و معنى اصطلاحى آن كه از كتب قديم لغت اصيل و دخيل عربى فوت شده است بعد از اين گفتگو خواهيم كرد.

در كتاب العروس البديعة فى علم الطبيعة [3] در باب ثالث بخش ميكانيك مى‌نويسد:

انّ الآلات تقسم الى قسمين بسيطة و مركّبة فالبسيطة و يقال لها ايضا القوّات الميكانيكيّة ست و هى المخل و الدّولاب و البكرة و السّطح المائل و البرغىّ و السّفين- و المركّبة ما تركّبت من اكثر من واحد من هذه- الستّة و عند الحصر يمكن ان نجعل نوعين و هما المخل و السّطح المائل لانّ مرجع الكلّ اليهما: ص 122 طبع بيروت» در اين كتاب آلات بسيط جرّ ثقيل را با علاوه كردن (سطح مايل) شش چيز شمرده و در رساله ما مستقلا از آن بحث نكرده امّا در اواخر كتاب باختصار ذكر شده است (شكل 14).

مخل و لولب‌

از جمله مصطلحات جرّ ثقيل دو كلمه (مخل) بضمّ ميم و سكون خاء نقطه‌دار مرادف (عتله) عربى و (بيرم) يا (بارم) فارسى- و اصطلاح‌

[3] تاليف اسعد سدودى استاد رياضيّات مدرسه كلّيه انجيليّة سوريّه بيروت.