باب چهارم در تركيب اين آلات با يكديگر

و آن مشتمل است بر چهار فصل‌ [1] چون خواهند كه چيزهاى سخت گران را بقوّتهاى اندك بجنبانند و بر بالا برند بهتر آن بود كه آلت‌ها را با يكديگر تركيب كنند چنانكه شرح داده آمد [2].

فصل اول در تركيب محور و بكره‌

اگر كسى خواهد كه ده هزار من بار بر بالا كشد بقوّت منى چون ثقل ك اولى آن بود كه ركنى بر بالا بدست آرند چون ركن ط و پنج پاره چرخ بر وى سازند [3] و پنج پاره چرخ ديگر بر پايان يعنى بر ثقل محكم كنند [4] چنانكه هر چرخى از اين هزار من بار برتابد، آنگاه رسنى بياورند چنانكه هزار من بار بر تابد و يك سر وى در ركن ط بندند و بر چرخها افكنند چنانكه شرح داده آمد، اكنون هزار من بار [5] متكافى اين ده هزار من بار بود در قوّت بدان علّت كه پيشتر [6] شرح داده آمد.

پس محورى بسازيم باين طريق كه در فصل اوّل از باب سيوم شرح داده‌ايم‌

[1] خ: جمله «و آن مشتمل است بر چهار فصل» ندارد.

[2] شرح آن ببيان آمد: خ.

[3] بر آن بندند: خ.

[4] بر پاى آن محكم كنند بر بار: خ.

[5] خ: «بار» ندارد.

[6] كه قبل از اين: خ.