شنيده ميشود و علّت آن است چون اين استادان علاوه بر آنكه در كشور ما شهرت بسزائى دارند مشهور جهان نيز ميباشند از اين جهت بسيار واضح است هر كس مايل ميباشد آنان را از خود بداند و بر اين عقيده هرجى نيست چرا كه غريزه طبيعى بشرى است كه مال و متاع و آدم خوب و دانشمند را ميخواهد مال خود بداند، و الا كسى كه پدر و مادرش ايرانى و زائيده خاك و قلمرو ايران زمين باشد و در حكومت سلسله ايرانى بخدمت اشتغال داشته باشد و كفايت امور ايران و ايرانى را عهده دارد بوده باشد ايرانى است و اگر احيانا تولّدش در سرزمينى باشد كه نامش تركستان باشد و يا آنكه تأليفاتى بعربى داشته باشد بايد گفت كه ايرانى نيست؟

كما اينكه در باب رازى كه بغلط طبيب عرب از طرف بعضيها گفته ميشود ناصحيح است و اين مطلب را بنده ناچيز در بخشى از كتاب «شرح حال و مقام محمّد زكريّاى رازى پزشك نامى ايران» در صفحات 292- 293- 294- 295 مفصلا بيان داشته‌ام و تصوّر نمى‌نمايم كه اطاله كلام از بابت مطالب بديهى مورد داشته باشد و بصرف آنكه كسانى ادعا نمايند كه سبك شعر تركستانى متعلّق بكسى است كه ملّيت آن منسوب به ملّتى غير از ايرانى باشد آن وقت بايد جميع شعراى ايرانى را كه بسبك تركستانى شعر گفته‌اند غير ايرانى بدانيم! مطلب مربوط بموضوع بالا را بدين جا ختم نموده و كمى درباره مقام طبّى شيخ صحبت مينمائيم.

مطالعه در معلومات و آثار شيخ سه جنبه دارد:

اول، از نظر طبّ.