است ......

مى‌توان گفت كه طبيعيات و إلهيات نجاة، طبيعيات و إلهيات حكمة العروضية است كه تكميل شده باشد، بدين نحو كه شيخ فصولى از رساله النفس على طريق الدليل و البرهان را به جاى قسمت نفس طبيعيات حكمة العروضية قرار داده و از آن مقاله ششم طبيعيات نجاة را در باب نفس ساخته است (و همين است علت اختلاف بحث نفس اين دو طبيعيات با هم)، و فصولى ديگرى از همان رساله را به اواخر إلهيات حكمة العروضية اضافه كرده و از مجموع آنها إلهيات نجاة را ساخته است (رجوع كنيد به همين كتاب در زير نام نجاة و رسالة النفس على طريق الدليل و البرهان).

بنا برين، آنچه در اين نسخه هست قسمت‌هائى است از حكمة العروضية.

و شيخ از طبيعيات و إلهيات حكمة العروضية بعد از تكميل، طبيعيات و إلهيات نجاة را ساخته است چنان كه رساله‌اى ديگر از تصانيف خود را به نام مختصر الاوسط در منطق، منطق كتاب نجاة قرار داده است». [1]

گذرى بر بخش‌هاى كتاب نجاة

بنا به آنچه گذشت، شيخ به تدوين سه بخش: منطق، طبيعى و الهى خود اقدام نموده و بنا بر نسخه‌هاى كهن بر جاى مانده از اين اثر، اين نگاشته در يازده جزء به شرح زير سامان يافته است:

جزء اول: مشتمل بر 61 فصل؛ در بر دارنده مباحث تصور و تصديق،

[1] . پيشين/ 77- 79