نام کتاب : توضيح المسائل (فارسي) نویسنده : خوئی، سيد ابوالقاسم جلد : 1 صفحه : 322
گوشواره بسازد، چنانچه صاحب مال بگويد مال را به همين صورت بده، بايد به
او بدهد و نمىتواند براى زحمتى كه كشيده مزد بگيرد بلكه بدون اجازه مالك
حق ندارد آن را به صورت اولش درآورد و اگر بدون اجاز او آن چيز را مثل اولش
كند بايد مزد ساختن آن را هم به صاحبش بدهد. (مسألة 2564 ) - اگر چيزى را غصب كرده به طورى
تغيير دهد كه از اولش بهتر شود و صاحب مال بگويد بايد آن را به صورت اول
درآورى، واجب است آن را به صورت اولش درآورد، و چنانچه قيمت آن به واسط
تغيير دادن از اولش كمتر شود، بايد تفاوت آن را به صاحبش بدهد، پس طلايى را
كه غصب كرده، اگر گوشواره بسازد و صاحب آن بگويد بايد به صورت اولش
درآورى، در صورتى كه بعد از آب كردن، قيمت آن از پيش از گوشواره ساختن كمتر
شود، بايد تفاوت آن را بدهد. (مسألة 2565 ) - اگر در زمينى كه غصب كرده زراعت
كند، يا درخت بنشاند، زراعت و درخت و ميوه آن مال خود او است، و چنانچه
صاحب زمين راضى نباشد كه زراعت، و درخت در زمين بماند، كسى كه غصب كرده،
بايد فوراً زراعت، يا درخت خود را، اگرچه ضرر نمايد، از زمين بكند، و نيز
بايد اجار زمين را در مدتى كه زراعت و درخت در آن بوده به صاحب زمين بدهد، و
خرابيهايى را كه در زمين پيدا شده درست كند، مثلاً جاى درختها را پر
نمايد، و اگر به واسط اينها قيمت زمين از اولش كمتر شود، بايد تفاوت آن را
هم بدهد، و نمىتواند صاحب زمين را مجبور كند كه زمين را به او بفروشد، يا
اجاره دهد، و نيز صاحب زمين نمىتواند او را مجبور كند كه درخت يا زراعت را
به او بفروشد. (مسألة 2566 ) - اگر صاحب زمين راضى شود كه زراعت
و درخت در زمين او بماند، كسى كه آن را غصب كرده، لازم نيست درخت و زراعت
را بكند، ولى بايد اجارة آن زمين را از وقتى كه غصب كرده تا وقتى صاحب زمين
راضى شده بدهد. (مسألة 2567 ) - اگر چيزى را كه غصب كرده از بين
برود، در صورتى كه مثل گاو و گوسفند باشد كه از جهت خصوصيات شخصى قيمت آن
در نظر عقلاء با قيمت فرد ديگرى فرق دارد، بايد قيمت آن را بدهد و چنانچه
قيمت بازار آن فرق كرده باشد بايد قيمت وقتى را كه غصب كرده بدهد و احتياط
مستحب آن است كه بالاترين قيمتى را كه از زمان غصب تا زمان تلف داشته بدهد. (مسألة 2568 ) - اگر چيزى را كه غصب كرده و از
بين رفته مانند گندم و جو باشد كه قيمت افرادش از جهت خصوصيات شخصيه با هم
فرق ندارد، بايد مثل همان چيزى را كه غصب كرده بدهد، ولى چيزى را كه
مىدهد، بايد خصوصيات نوعى و سنخيش مانند چيزى باشد كه آن را غصب كرده و از
بين رفته است. مثلاً اگر از قسم اعلاى برنج غصب كرده نمىتواند از قسم
پستتر بدهد. (مسألة 2569 ) - اگر چيزى را كه مثل گوسفند است غصب نمايد و از بين برود چنانچه قيمت بازار آن فرق نكرده باشد
نام کتاب : توضيح المسائل (فارسي) نویسنده : خوئی، سيد ابوالقاسم جلد : 1 صفحه : 322