نام کتاب : توضيح المسائل (فارسي) نویسنده : خوئی، سيد ابوالقاسم جلد : 1 صفحه : 286
(مسألة 2256 ) - اگر مالك بميرد، معامل مساقات به هم نمىخورد و ورثهاش بهجاى او هستند. (مسألة 2257 ) - اگر كسى كه تربيت درختها به او
واگذار شده بميرد، چنانچه در عقد شرط نكرده باشند كه خودش آنها را تربيت
كند، ورثهاش بهجاى او هستند و چنانچه خودشان عمل را انجام ندهند و اجير
هم نگيرند حاكم شرع از مال ميت اجير مىگيرد و حاصل را بين ورث ميت و مالك
قسمت مىكند و اگر قرارداد كرده باشند كه خود او درختها را تربيت نمايد، با
مردن او معامله به هم مىخورد. (مسألة 2258 ) - اگر شرط كند كه تمام حاصل براى
مالك باشد مساقات باطل است و ميوه مال مالك مىباشد و كسى كه كار مىكند
نمىتواند مطالب اجرت نمايد ولى اگر باطل بودن مساقات به جهت ديگر باشد،
مالك بايد مزد آبيارى و كارهاى ديگر را به مقدار معمول به كسى كه درختها را
تربيت كرده بدهد. ولى اگر مقدار معمول بيشتر از مقدار قرارداد باشد دادن
زيادى لازم نيست. (مسألة 2259 ) - اگر زمينى را به ديگرى واگذار
كند كه در آن درخت بكارد و آنچه عمل مىآيد مال هر دو باشد، معامله باطل
است. پس اگر درختها مال صاحب زمين بوده، بعداز تربيت هم مال او است و بايد
مزد كسى كه آنها را تربيت كرده بدهد و اگر مال كسى بوده كه آنها را تربيت
كرده، بعد از تربيت هم مال او است و مىتواند آنها را بكند، ولى
گودالهايى را كه به واسط كندن درختها پيدا شده پر كند و اجار زمين را از
روزى كه درختها را كاشته به صاحب زمين بدهد و مالك هم مىتواند او را مجبور
نمايد كه درختها را بكند و اگر به واسط كندن درخت ،عيبى در آن پيدا شود،
چيزى بر صاحب زمين نيست بلى اگر خود صاحب زمين درختها را بكند و عيبى در
آن پيدا شود بايد تفاوت قيمت آن را به صاحب درخت بدهد و صاحب درخت
نمىتواند او را مجبور كند كه با اجاره يا بدون اجاره درخت را در زمين باقى
بگذارد. و همچنين صاحب زمين نمىتواند صاحب درختها را مجبور نمايد كه با
اجاره يا بدون اجاره درختها در زمين او بماند.
نام کتاب : توضيح المسائل (فارسي) نویسنده : خوئی، سيد ابوالقاسم جلد : 1 صفحه : 286