در اينجا نكته مهمّى هست كه سزاوار است بدان اشاره شود و آن اين است كه نعمت همانطور كه نتايجى مثبت به بار مى‌آورد براى انسان برخى امور منفى نيز پديد مى‌آورد و بر انسان است كه اين نتايج منفى را با شكرگزارى دفع كند. پس مال، فرزند، مقام و قدرت، همه نعمتهايى هستند كه در كنار منافع چندين نتيجه منفى‌اش نيز با خود همراه دارند، و كسى كه شكر نعمت نمى‌كند و متوجّه جوانب منفى نمى‌شود و فريفته نعمت مى‌گردد... اسراف و تبذير در پيش مى‌گيرد، حقوق ديگران را ادا نمى‌كند و سرانجام آثار منفى آن رفتارها را متوجّه خود مى‌سازد و نعمت بر او نقمت (عذاب) مى‌گردد. بسيارى از مردم وقتى خداوند نعمتى بدانان عطا مى‌فرمايد از آن به نيكى و درستى استفاده نمى‌كنند در نتيجه نعمت وبال آنان مى‌شود. امام صادق عليه السلام «شكر نعمت» را شرط در امان ماندن انسان از ضرر و نتايج منفى نعمت دانسته است.

دعا و روزى‌

امام صادق عليه السلام مى‌فرمايد:

«إنّ اللَّه عزّ وجلّ جعل أرزاق المؤمنين من حيث لم يحتسبوا

، وذلك أنّ العبد إذا لم يعرف وجه رزقه كثر دعاؤه».

(بحار الانوار

،

ج 93

،

ص 289)

«خداى عزّ وجلّ روزيهاى مؤمنان را از جاهايى كه گمان نمى‌كنند مى‌رساند و از اينرو بنده اگر راه روزيش را نداند دعايش افزون مى‌شود.»

خداوند دوست دارد كه دعاى انسان مؤمن را بشنود و دوست دارد كه پاداش دعاى او را بدهد، زيرا دعا علاوه بر آنكه از استجابت الهى، نتايجى براى وى حاصل مى‌كند تأثيرات واقعى ديگرى نيز دارد، دعا دل انسان را خاشع و روح او را پاك مى‌دارد، همچنانكه حسنات و ثواب او را چندين برابر مى‌كند. پس از اينروست كه خداوند روزى مؤمن را در جايى كه خود گمانش را نمى‌كند، قرار