تَأَجُّجِهِ. يَا مَنْ دَلَّ عَلى‌ ذَاتِهِ بِذَاتِهِ‌، وَتَنَزَّهَ عَنْ مُجَانَسَةِ مَخْلُوقَاتِهِ؟

«بارالها؛ اى آنكه زبان صبح را به بيان گوياييش بر آورد و پاره‌هاى شب تار را با شدّت تاريكيش بر طرف كرد و آفرينش آسمان گردان در اندازه‌هاى بر جهايش را استوار ساخت و پرتو خورشيد را با نور فروزانش جلوه داد، اى آنكه به ذاتش خود دلالت مى‌كند و از شباهت با مخلوقاتش دورى جسته است...»

اين دعا- با تلاوت پى درپى و مداوم آن- يادآور مى‌شود كه همه جوانب طبيعت در برابر خداوند خاضع است، شكوفايى بامدادى طبيعت، شكست تاريكى در برابر پرتو بامداد و افلاك گردان اين جهان، همه در دست خداست و تحت تسلّط و شكوه و قدرت اوست، بنابر اين دليلى براى ترس از طبيعت وجود ندارد، بلكه بر انسان است تا به سلاح ايمان و دانش مجهّز شود تا بر طبيعت چيرگى يابد و آن را براى خواسته‌ها و اهداف خود تسخير كند.

3- مؤمن با بيم از عذاب و بلاى خدا مواجه است و دعا سلاح مؤمن است در برابر عذاب و بلاى خدا، در حديث آمده:

«الدعاء يردّ القضاء وقد ابِرم إبراماً»

.

(اصول كافى‌

،

ج 4

،

ص 216)

«دعا قضا را بر مى‌گرداند حال آنكه سخت پا برجاست.»

در روايات مى‌خوانيم كه بر قوم يونس عذاب نازل شد و چنان به آنها نزديك گشت كه گويى با آنان به اندازه قامت مردى فاصله دارد (يعنى حدوداً دو متر)، عذاب در شرف وقوع بود و آن را به چشم خويش مى‌ديدند، امّا آنان زارى كردند و خدا را خواندند تا اينكه عذاب از آنان روى گرداند.

دعا سلاح مؤمن است در برابر عذاب خدا، اين عذابى كه خداوند به سبب اعمال و گناهان انسان بر وى نازل مى‌كند.