زمانى كه پاى تركها به ديار اسلام باز شد، كوشيدند آرام آرام حكومت را به دست گيرند و خلفا را از قدرت كنار بزنند. آنها به اصطلاح امروز در صدد ايجاد كودتاهاى نظامى بودند.

كار اينان تا بدانجا بالا گرفته بود كه اگر يكى از خلفاى عبّاسى، آنها را ناديده مى‌انگاشت او را بناگهان مى‌كشتند و كسى ديگر از خاندان عبّاسى را بر جاى او مى‌نشاندند. بسيارى از خلفاى عبّاسى از متوكّل گرفته تا مستعين و مهتدى و بالاخره مقتدر، از جمله كسانى بودند كه به دست همين رهبران نظامى تركها از پاى در آمدند.

آنها هر خليفه‌اى را كه با تمنيّات و خواسته‌هاى خود هماهنگ نمى‌ديدند يا از كار بركنار مى‌كردند و يا مى‌كشتند. اين مسأله را البته نمى‌توان به سرشت نژادى مربوط دانست بلكه اين امر ثمره حالت سقوطى است كه جامعه اسلامى به خاطر از هم گسيختگى و فساد گسترده اخلاقى بدان گرفتار شده بود.

امام جواد عليه السلام با بهره بردارى از اين اوضاع در تغذيه جنبشهاى مكتبى كه شالوده آنها براى آينده پى ريزى مى‌شد، اقدامات مهمى انجام داد. در همين هنگام قيامى كه توسط محمّد بن قاسم بن على الطالبى، بر پا شد دستگاه حكومت را با ترس و نگرانى رو به رو كرد.

نمونه‌اى از انقلاب علوى‌

قيام محمّد بن قاسم بن على بن عمر بن زين العابدين على بن الحسين عليه السلام بارزترين قيام در دوران امام جواد بود. با خواندن خاطرات روزهاى جهاد او، مى‌توان به جلالت قدر اين مرد پى برد.

توده مردم از محمّد بن قاسم، بالقب «صوفى» ياد مى‌كردند زيرا همواره جامه پشمى سپيدى مى‌پوشيد. او مردى دانشمند، فقيه، ديندار و زاهد بود.