جهل مى‌شويد، و حكمت را از اهلش دريغ نكنيد و گرنه گنهكار مى‌شويد. بايد شما به منزله پزشك معالجى باشيد كه اگر محلّى براى دارو و درمان خود تشخيص مى‌دهد، دارو تجويز مى‌كند و گرنه دست نگه‌مى دارد.»

تفصيل احكام‌

فقها براى نهى از منكر و نيز امر به معروف چهار شرط را ذكر كرده‌اند:

اوّل- اينكه خود امر و نهى كننده بداند كه معروف كدام است و منكر چيست تا از اشتباه در امان بماند.

دوم- اينكه احتمال بدهد كه امر و نهى او تأثير مى‌گذارد، پس اگر بداند كه هيچ تأثير و فايده‌اى ندارد وجوب از او ساقط مى‌شود.

سوم- اينكه فاعل منكر و تارك معروف اصرار بر عمل خود داشته باشد امّا اگر نشانه اصلاح در او ديده شود وجوب اندرز ساقط مى‌گردد.

چهارم- اينكه در نهى و امر مفسده‌اى نباشد، پس اگر گمان كند ضرر جانى يا مالى متوجّه او يا يكى از مسلمين مى‌شود؛ ضررى كه باعث مشقّت مى‌گردد، و جوب امر به معروف و نهى از منكر ساقط مى‌شود.

اكنون مشروح اين چهار شرط را بيان مى‌كنيم:

1- براى توضيح شرط اوّل فروع ذيل بيان مى‌گردد:

الف- شناخت منكر و معروف گاهى از طريق علم پيدا كردن خود شخص است و گاهى هم از طريق پيروى از عالم و فقيه ديگر حاصل مى‌شود. بنابراين اگر فقها در حرمت چيزى اختلاف داشته باشند، كسى كه معتقد به حرمت باشد، نهى مى‌كند امّا كسى كه قايل به حرمت نيست، نهى كردن بر او واجب نيست.

ب- اگر مرتكب منكر، جاهل به حكم حرمت باشد، ارشاد و آگاه‌