بر بازنگشتن بر گناه است. و سوّم اين است كه حقوق مردم را بپردازى تا صاف و پاك فارغ از حق ديگران خداى را ملاقات كنى، و چهارم اينكه هر واجبى را كه ترك كرده‌اى ادا نمايى، و پنجم تلاش كنى آن گوشتى كه بر گناه روييده، با تحمّل حزن و اندوه، آن را ذوب كنى تا آنجا كه پوست به استخوان بچسبد و بين آن دو گوشت جديد برويد. و ششم اينكه رنج طاعت و عبادت را بر بدنت بچشانى همانطور كه شيرينى معصيت را بر او چشانده‌اى پس از انجام اين مراحل بگو: استغفر اللَّه.»

19- امام صادق عليه السلام فرمود:

«إنّ رسول اللَّه صلى الله عليه و آله كان يتوب إلى اللَّه ويستغفره في كلّ يوم وليلة مأة مرّة من غير ذنب، إنّ اللَّه يخصّ أولياءه بالمصائب ليأجرهم عليها من غير ذنب» [1].

«پيامبر خدا صلى الله عليه و آله در هر شب و روز، بدون گناه، يكصد بار توبه مى‌كرد واز خدا مغفرت مى‌خواست. خداوند براى دوستان خود، بدون اينكه گناهى انجام بدهند، مصيبتها و رنجهايى قرار داده است تا در مقابل، به آنها پاداش بدهد.»

چگونه توبه كنيم و چگونه از پروردگار آمرزش بخواهيم؟

توبه آداب خاصى دارد كه اگر شخص توبه كننده به آنها عمل كند، به استجابت نزديكتر خواهد بود. در روايات ذيل بخشى از اين آداب را مى‌خوانيم؛ مانند: وقت توبه و طلب آمرزش كه در سحر باشد وبلافاصله بعداز ارتكاب گناه يا در همان روز و در هنگام طلوع فجر و غروب خورشيد انجام شود، و هر زمانى كه از او گناهى سرزند، استغفار كند هر چند آن گناه بارها هم از او تكرار شده باشد و هر چند بعداز بيست سال، و هر موقعى كه مصيبتى بر انسان وارد مى‌شود هم بايد استغفار كند، زيرا آن‌