ارزش آن بيست دينار شرعى باشد البتّه پس از كسر مخارج استخراج و پالايش آن، محاسبه مى‌شود.

4- زمين كه از آن معادن استخراج مى‌گردد، چه داراى مالكيّت باشد و چه مباح، تفاوتى ندارد، و نحوه استخراج آن كه از عمق زمين و يا از لايه‌هاى فوقانى آن بيرون آيد، نيز تفاوتى ندارد. هم‌چنين به معادنى كه در عمق درياها مانند چاه نفت و گاز كه نام معدن بر آن باشد و يا به آن غوص گفته شود، خمس تعلّق مى‌گيرد.

مسائل فرعى‌

1) كودك و ديوانه- و همانند آنها- اگر چنانچه معدنى را استخراج كردند و يا سرپرستان (اولياء) بنفع آنان استخراج كردند، ترجيحاً خمس واجب مى‌گردد و ولى به نيابت از آنان بايد اين فريضه را انجام دهد، ولى در مورد كافر ترديد وجود دارد، و احتياط آن است كه از وى خمس اخذ شود ولى اگر كافر مسلمان شد، خمس گذشته از او اخذ نمى‌گردد بر حسب قاعده (الاسلام يجبّ ما قبله/ اسلام گذشته را ناديده مى‌انگارد).

2) اگر معدن در نوبت‌هاى نزديك استخراج گرديد بايد براى تعيين حدّ نصاب، همه آنها با هم مورد محاسبه قرار گيرد.

ولى اگر چنانچه معدنى را استخراج و درآمد حاصله آن را صرف زندگى خود كند، سپس اقدام به استخراج نمايد هر بار بايد حد نصاب را جداگانه محاسبه كند.

3) اگر گروهى معدنى را استخراج كنند بايد سهم هر يك مورد محاسبه قرار گيرد و اگر به حد نصاب رسيد، خُمس آن بايد پرداخت‌