نام کتاب : دانشنامه امام سجاد علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 852
مناجات ذاکرین
این مناجات به «مناجات ذاکرین» معروف است و در این مناجات امام
علیهالسلام کمال خضوع و خشوع خود را در پیشگاه خدای متعال اظهار داشته
است: «الهی لولا الواجب من قبول امرک، لنزهتک من ذکری ایاک، علی ان
ذکری لک بقدری، لا بقدرک، و ما عسی ان یبلغ مقداری، حتی اجعل محلا لتقدیسک،
و من اعظم النعم علینا، جریان ذکرک علی السنتنا و اذنک لنا بدعآئک و
تنزیهک و تسبیحک. الهی فالهمنا ذکرک فی الخلآء و الملآء، و اللیل و النهار،
و الاعلان و الاسرار، و فی السرآء و الضرآء و انسنا بالذکر الخفی، و
استعملنا بالعمل الزکی، و السعی المرضی، و جازنا بالمیزان الوفی. الهی
بک هامت القلوب الوالهة، و علی معرفتک جمعت العقول المتباینة، فلا تطمئن
القلوب الا بذکراک. و لا تسکن النفوس الا عند رؤیاک، انت المسبح فی کل
مکان، و المعبود فی کل زمان، و الموجود فی کل اوان، و المدعو بکل لسان، و
المعظم فی کل جنان، و استغفرک من کل لذة بغیر ذکرک، و من کل راحة بغیر
انسک، و من کل سرور بغیر قربک، و من کل شغل بغیر طاعتک. الهی انت قلت و
قولک الحق: [یا ایها الذین آمنوا اذکروا الله ذکرا کثیرا، و سبحوه بکرة و
اصیلا،] [1] و قلت و قولک الحق:[فاذکرونی اذکرکم،] [2] فامرتنا بذکرک، و
وعدتنا علیه ان تذکرنا تشریفا لنا و تفخیما و اعظاما، و ها نحن ذاکروک کما
امرتنا، فانجز لنا ما وعدتنا یا ذاکر الذاکرین، و یا ارحم الراحمین». «خداوندا!
اگر امر واجب القبول تو نبود، من تو را منزهتر و پاکتر از آن میدانستم
که ذکر تو را بگویم و با این که ذکر من از تو به قدر فهم و درک من است نه
به قدر شایستگی مقام تو و ارزش من وقتی بدان مقام نزدیکتر شود که محل تقدیس
تو گردد و این که ذکر تو بر زبان ما جاری گشت این خود یکی از نعمتهای توست
که به ما مرحمت فرمودهای و اجازه توست که تو را بخوانیم و تنزیه و تسبیح
تو را بگوییم. خداوندا بنابراین ذکرت را در خلوت و در میان مردم و در
شب و روز در ظاهر و باطن و در حال خوشی و ناخوشی به ما الهام کن، و ذکر
نهانی خود را که دلهای ما به یاد تو باشد در قلب ما بیفکن و ما را به عمل
خالص و پاکیزه و تلاش پسندیده سرگرم کن و به میزان کامل بگذران. خدایا
دلهای شیدا و حیران پایبند عشق و محبت تو گشته و بر مقام معرفت تو تمام
عقول با همه اختلاف درجه متفقند که دلهای بندگان جز به یاد تو آرام نگیرد و
نفوس آدمیان جز به دیدارت تسکین نیابد. و تو ای آن خدایی که در همه جا
تسبیح و ستایشت کنند و در هر زمان معبود عالمیانی و همیشه بوده و هستی و به
هر زبانی بندگانت تو را بخوانند و در هر دلی به بزرگی و عظمت یاد کنند
خداوندا غیر از یاد تو از هر لذت و خوشی استغفار میکنم و از هر آسایشی جز
انس با تو از هر شادمانی جز وصول به قرب تو از هر کاری غیر از طاعت و بندگی
تو عفو و پوزش میطلبم. خدایا تو خود در کتاب آسمانیت فرمودهای و سخن
تو حق است: [ای اهل ایمان خدا را بسیار یاد کنید، و هر صبح و شام به ستایش
و تسبیح او بپردازید] و بازفرمودهای: [مرا یاد کنید، تا شما را یاد کنم]
به این ترتیب ما را به ذکر خود امر کردهای و وعده دادهای که اگر تو را
یاد کنیم تو نیز ما را یاد کنی و یاد تو باعث شرافت و عزت و بزرگی ماست،
خداوندا اکنون ما به فرمان تو به یاد تو هستیم تو هم مطابق وعدهای که
فرمودهای از ما یاد کن، ای که از یاد کنندگانت یاد میکنی و ای مهربانترین
مهربانان...»براستی که لرزه بر اندام ما میافتد و هوش از سر انسان میپرد
وقتی که مناجات امام علیهالسلام را میخوانیم که بیانگر صورت روشن و قابل
درکی از ناله و زاری و تذلل و خواری آن حضرت در درگاه خدای تعالی است
خداوندی که هیچ رمز و رازی در زمین و آسمان از او پوشیده نیست... براستی که
این امام بزرگوار هیچ مشکلی را برای طاعت و بندگی طاقت فرسای الهی اهمیت
نمیدهد و با تمام خضوع و خشوع از درگاه خداوند میخواهد تا عبادت او را به
کرم و لطف خود بپذیرد. پی نوشت ها: [1] سوره احزاب / 42. [2] سوره بقره / 151. منبع: تحلیلی از زندگانی امام سجاد (جلد 2)؛ باقر شریف قرشی؛ ترجمه محمد رضا عطائی؛ کنگره جهانی حضرت رضا علیه السلام 1372.
نام کتاب : دانشنامه امام سجاد علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 852