نام کتاب : دانشنامه امام سجاد علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 195
توبه و بازگشت به سوی خدا
عنوان دعا چنین است: و کان من دعائه علیهالسلام فی ذکر التوبه و طلبها، از دعاهای امام (ع) در بیان توبه و بازگشت به سوی خداست. محتوای دعا پیش از این نیز در بعضی دعاهای گذشته، امام (ع) به مساله «توبه» اشاره کرده و شیوه درخواست توفیق بازگشت و توبه را بیان داشتند. در این دعا امام (ع) ابتدا به مدح و ثنای الهی پرداخته و به موضوعاتی درباره خداوند خالق هستی اشاره میفرماید که عبارتند از: 1- همه انسانها از بیان وصف او عاجزند. 2- او امید همه امیدواران است. 3- او پاداش نیکوکاران را تباه نمیسازد. 4- او منتهای ترس عبادتکنندگان است. 5- او منتهای بیم پرهیزکاران است. و سپس در فراز دیگری از دعا به ما میآموزد که این درخواستها را از خداوند داشته باشیم: 1- و القنی بمغفرتک، و به آمرزش خود به من رو آور. 2- و ارفعنی عن مصارع الذنوب، و مرا از لغزشگاههای گناه حفظ فرما. 3- و استرنی بسترک، و مرا در پرده (رحمت) خود بپوشان (بیامرز). 4- و ثبت فی طاعتک نیتی، و نیت مرا در فرمانبری و اطاعتت پابرجا گردان. 5- و احکم فی عبادتک بصیرتی، و بینایی و بصیرتم را در بندگیت استوار فرما. 6- و وفقنی من الاعمال لما تغسل به دنس الخطایا عنی، و مرا توفیق ده به کارهایی که به وسیله آن چرکی (آثار) گناهان را از من بشویی. 7- و توفنی علی ملتک و مله نبیک محمد علیهالسلام اذ توفیتنی، و هنگام مرگ مرا بر دین خود و آئین پیامبرت محمد (ص) بمیران. آنگاه
به تشریح توبه که «ندامت و پشیمانی» از «شرک و معصیت و گناه» است پرداخته
میفرماید: اللهم ان یکن الندم توبه الیک فانا اندم النادمین، و ان یکن
الترک لمعصیتک انابه فانا اول المنیبین. خدایا اگر پشیمانی به سوی تو، توبه
است، پس من پشیمانترین پشیمانهایم، و اگر بجا نیاوردن گناه، توبه و
بازگشت (به سوی تو) است پس من نخستین توبهکنندگانم. در مجموع این دعا از بخشهای زیر تشکیل میشود: 1- مدح و ستایش ذات مقدس الهی. 2- تشریح و بیان ضعف و ناتوانی و عرض تقصیر و گناه بندگان به پیشگاه خداوند. 3- اقرار به گناه و معصیت در پیشگاه خداوند. 4- بیان موقعیت توبه و توبهکنندگان و حالات تائب (توبهکننده). 5- امید به بخشش الهی و حسنظن به خداوند. 6- درخواست بخشش و توفیق توبه و محو گناهان. 7- درخواست حرکت بر اساس تعالیم و دستورات خداوند و رسیدن به سعادت ابدی. منبع: دانستنیهای صحیفه سجادیه؛ مصطفی اسرار؛ محیا.
نام کتاب : دانشنامه امام سجاد علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 195