نام کتاب : دانشنامه امام سجاد علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 124
بر حذر داشتن امام از بعضی محرمات
امام زین العابدین علیهالسلام مردم را از ارتکاب بعضی از محرمات بر حذر
داشته است برای این که این محرمات از عواملی است که انسان را از خدای
تعالی دور میسازد و او را دچار شر بزرگی میکند؛ فرمود: «اتقوا المحرمات
کلها، و اعلموا أن غیبتکم لأخیکم المؤمن من شیعة آل محمد صلی الله علیه و
آله اعظم فی التحریم من المیتة، قال الله تعالی: «و لا یغتب بعضکم بعضا
أیحب أحدکم أن یأکل لحم أخیه میتا فکرهتموه» [1] و ان الدم أخف فی التحریم
علیکم أکله من أن یشی أحدکم بأخیه المؤمن من شیعة آل محمد (ص) الی سلطان
جائر، فانه یهلک نفسه و أخاه المؤمن، و السلطان الذی وشی به الیه، و ان لحم
الخنزیر أخف تحریما من تعظیمکم من صغر الله، و تسمیتهم باسمائنا أهل
البیت، و تلقیبهم بالقابنا، و قد سماهم الله باسماء الفاسقین، و لقبهم
بالقاب الفاجرین، و أن ما أهل به لغیر الله، أخف تحریما علیکم من أن تعقدوا
نکاحا، أو صلاة جماعة مع أعدائنا الغاصبین لحقوقنا، اذا لم یکن منکم تقیة،
قال الله تعالی: «فمن اضطر غیر باغ و لا عاد فلا أثم علیه» [2] و من اضطره
اللهو الی تناول شیء من هذه المحرمات و هو معتقد لطاعة الله فلا اثم
علیه...» [3] . «از تمام محرمات بپرهیزید و بدانید که گناه غیبت شما از
برادر مؤمنتان از پیروان آل محمد - صلی الله علیه و آله - بالاتر از خوردن
مردار است، خدای تعالی فرموده است: «نباید غیبت یکدیگر را بکنید، آیا دوست
میدارد کسی از شما که گوشت مردار برادرش را بخورد پس ناخوش دارید آن
را...» و حرمت خوردن خون بر شما سبکتر است تا سخنچینی کسی از شما از برادر
مؤمنش که از شیعیان آل محمد - صلی الله علیه و آله - است در نزد سلطان
جائر، زیرا چنین کسی هم خود و برادر مؤمنش و هم آن پادشاه ستمگر را هلاک
کرده است. و حرمت خوردن گوشت خوک سبکتر است تا تعظیم شما از کسی که خداوند
او را تحقیر کرده است و به نام و لقب ما آنها را بخوانید در صورتی که
خداوند ایشان را به نام فاسقان و به القاب تبهکاران نامیده است. و همانا
حرمت (گوشت حیوانی که) با نام خدا سر بریده نشده کمتر است برای شما از
ازدواج کردن و یا نماز جماعت خواندن با دشمنان ما که غاصبان حقوق ما هستند؛
آنگاه که از روی تقیه نباشد، خدای تعالی فرموده است: «پس کسی که مضطر شد
در حالی که نه ستمگر است و نه تجاوزکار پس گناهی بر او نیست» اما اگر کسی
از روی ناچاری، یکی از این محرمات را مرتکب شود در حالی که به اطاعت از خدا
اعتقاد دارد، گناهی بر او نوشته نشود...» امام علیهالسلام از ارتکاب همه
محرمات بر حذر داشته و بویژه بر اجتناب از محرمات ذیل تأکید و اصرار ورزیده
است: الف - غیبت، زیرا که غیبت مانع وحدت اسلامی و باعث گسترش
نارضایتی و عداوت در میان مسلمانان است، و این مطلب حتمی است که هر که دلش
با ایمان به خدا آبادان باشد، از غیبت دوری میکند و امام علیهالسلام در
بسیاری از نصایح خود از غیبت بر حذر داشته است. مردی به خدمت امام
علیهالسلام عرض کرد: فلان شخص مردم را به گمراهی و بدعت سوق میدهد، امام
علیهالسلام از سخن او ناراحت شد و رو به او کرد و فرمود: «ما رعیت حق
مجالسة الرجل حیث نقلت کلامه الینا، و لا رعیت حقی حیث أبلغتنی عن أخی ما
لست أعلمه، ان الموت یعمنا، و البعث محشرنا و یوم القیامة موعدنا، و الله
یحکم فینا، ایاک و الغیبة فأنها ادام کلاب أهل النار، و اعلم أن من أکثر
عیوب الناس شهد علیه الاکثار أنه انما یطلبها بقدر ما فیه...» [4] . «تو
رعایت حق همنشینی آن مرد را نکردی و سخن او را نزد ما گفتی و حق ما را نیز
رعایت نکردی از آن جهت که به ما چیزی از برادر مسلمانی گفتی که
نمیدانستیم، همانا مرگ برای همه ماست و همه ما در محشر برانگیخته میشویم و
روز قیامت وعدهگاه ماست و خداوند در آن روز بین ما داوری میکند، زنهار
از غیبت که غیبت خودش سگان اهل دوزخ است و بدان که هر که معایب مردم را
بیشتر بازگو کند، معایب او بیشتر بر ملا شود زیرا که او خود، معایب خویش را
در دیگران میجوید.» ب- بدگویی از مؤمن در نزد سلطان ظالم، که از بزرگترین گناهان است به خاطر آن که سرانجام به نابودی فراگیری میانجامد. ج-
نسبت دادن القاب والایی را که ائمه اهل بیت علیهمالسلام به آنها ملقبند
بر ستمگرانی که ظلم و فساد را در عصر خود گسترش دادهاند. د- پیوستن به
دربار ستمگران و همکاری با ایشان که این خود باعث تقویت موضع ایشان و بالا
بردن مقام آنها میگردد. این بود برخی از محتویات سخن امام علیهالسلام.
[~hr~]پی نوشت ها: (1) سوره حجرات / 12. (2) سوره بقره / 170. (3) بحارالانوار: 7 / 331 چاپ اول. (4) مشکاة الانوار: ص 291، احتجاج طبرسی: ص 172. منبع: تحلیلی از زندگانی امام سجاد (جلد 2)؛ باقر شریف قرشی؛ ترجمه محمد رضا عطائی؛ کنگره جهانی حضرت رضا علیه السلام؛ 1372 .
نام کتاب : دانشنامه امام سجاد علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 124