عبادت

بدون شک، بهترین و شیرین‌ترین لحظات زندگی امام کاظم (ع) لحظاتی بود که با خداوند خلوت می‌کرد و سر بر آستان او می‌سایید؛ در پیشگاهش به نماز می‌ایستاد، یا به مناجات و دعا مشغول می‌شد و یا با قرآن انس داشت. پیشوای هفتم (ع) بیشتر اوقات را به نماز و سجده‌های طولانی سپری می‌کرد. کمتر شبی در عمرش گذشت که سر بر بالین آسایش بگذارد و در رختخواب بخوابد. گاه سر شب به مسجد پیامبر (ص) می‌رفت و به سجده می‌افتاد و تا اذان صبح در سجده عرضه می‌داشت: «عظم الذنب من عندی، فلیحسن العفو من عندک، یا اهل التقوی و المغفرة» [1] . گناه من بس بزرگ است، پس می‌باید عفو نیز بزرگ و نیکو باشد.ای آن که اهل تقوا و آمرزشی. عبادت آن بزرگوار به حدی فزون و چشمگیر بود که به «عبد صالح» و «زین‌المتهجدین» ملقب گشت. ابن شهر آشوب از یونانی نقل می‌کند:
«موسی بن جعفر (ع) متجاوز از ده سال، هر روز پس از طلوع آفتاب تا هنگام ظهر در سجده بود. قرآن را با آهنگی زیبا تلاوت می‌کرد و در هنگام تلاوت آن محزون می‌شد؛ شنوندگان نیز از آهنگ تلاوت او به گریه می‌افتادند. از خوف خدا اشک می‌ریخت، چندان که محاسن شریفش از اشک دیدگانش تر می‌شد.» [2] . هنگامی که به دستور هارون الرشید به زندان افتاد همواره چنین دعا می‌کرد: «اللهم انک تعلم انی کنت اسألک ان تفرغنی لعبادتک اللهم و قد فعلت فلک الحمد» [3] . بار خدایا! تو خود می‌دانی که من مدتها بود از تو جای خلوتی می‌خواستم که با فراغت تو را عبادت کنم؛ اینک که خواسته‌ام را برآوردی تو را سپاسگزارم. هنگام دعا و مناجات مکرر عرضه می‌داشت: «اللهم انی اسألک الراحة عند الموت و العفو عند الحساب» [4] .
پروردگارا! از تو آسایش هنگام مرگ و عفو و گذشت هنگام حساب را خواستارم.
سید بن طاووس، زیارتی برای امام کاظم (ع) نقل کرده که فرازهایی از آن بیانگر مقام عبودیت و شب زنده‌داری این عبد صالح پروردگار است: «اللهم صل علی موسی بن جعفر... الذی کان یحیی اللیل بالسهر الی السحر بمواصلة الاستغفار، حلیف السجدة الطویلة، و الدموع الغزیرة، و المناجاة الکثیرة، و الضراعات المتصلة» [5] . درود بر موسی بن جعفر (ع)، آن که شب را تا سپیده دم با عبادت و استغفار پیاپی زنده می‌داشت، هم پیمان سجده و گریه‌های سرشار و مناجات بسیار و ناله و زاری پیوسته بود.
هارون الرشید، سرسخت‌ترین دشمن موسی بن جعفر (ع) به مقام عبادی آن گرامی اعتراف کرده است: زمانی که آن حضرت را در زندان ربیع افکند از فراز قصر پارچه‌ای را می‌دید که در گوشه‌ای از زندان افکنده شده و جابه جا نمی‌شود. با تعجب از ربیع پرسید: این پارچه چیست که من هر روز آن را در گوشه‌ی زندان می‌بینم؟ گفت: آن پارچه نیست، بلکه موسی بن جعفر است که یک سجده‌اش از بعد از طلوع خورشید تا ظهر به درازا می‌کشد. هارون از این سخن مبهوت شد و گفت: همانا این مرد از راهبان بنی‌هاشم است. [6] .
امام کاظم (ع) بیشتر روزها را روزه می‌داشت و روشش چنین بود که پس از نماز مغرب افطار می‌کرد. [7] .