عده نگه داشتن زن

ثقه الاسلام کلینی گفته است:
از محمد بن سلیمان نقل شده که گفت: به امام جواد علیه السلام عرض کردم: فدایت شوم! چگونه است که عده زن طلاق داده شده، سه حیضا سه ماه است؛ ولی عده زنی که شوهرش مرده، چهار ماه و ده روز می باشد.
حضرت فرمود: این که عده مطلقه، سه بار پاک شدن (سه ماه) است، بخاطر اطمینان از نبودن فرزند در رحم است؛ اما عده زن شوهر مرده، به جهت این است که خدای متعال شرطی به نفع زنها و شرطی به ضرر آنها، مقرر فرموده پس در آن شرطی که به نفع آنها مقرر فرمود آنها را حبس و منع نکرد و در آن شرطی که به ضرر آنها مقرر فرمود به آنها ظلم و جور نکرد؛ در مورد ایلاء (قسم خوردن برای ترک هم خوابگی به مدت بیش از چهار ماه) حداکثر، چهار ماه را به نفع آنها شرط کرده است؛ چه اینکه خدای متعال فرموده: (للذینؤتون من نسائهم تربص أربعه أشهر) [1] [«کسانی که زنان خود را «ایلاء» می نمایند (سوگنداد می کنند که با آنها آمیزش جنسی ننمایند.) حق دارند چهار ماه انتظار بکشند.»]؛ به این ترتیب، به احدی ترک هم بستری بیش از چهار ماه را اجازه نداده است؛ زیرا خدای متعال می دانسته که این مدت، نهایت مدت صبر و تحمل زن، نسبت به ارتباط با مرد خویش است.
اما شرطی که به زیان زن، مقرر فرموده، این است که به او فرمان داده تا به هنگام مرگ شوهرش، چهار ماه و ده روز عده نگهدارد؛ بنابراین، پیمانی که از زن به هنگام مرگ شوهرش گرفته، جبران آن پیمانی است که از مرد در زنده بودن او، نسبت به ترک هم خوابگی به هنگام سوگند بر ترک آن اخذ کرده است؛ خدای متعال فرمود: (یتربصن بأنفسهن أربعه أشهر و عشرا) [2] [«... باید چهار ماه و ده روز انتظار بکشند (و عده نگهدارند.)»] و عدد ده روز در عده را، جز به پیوست چهار ماهاد نکرده است؛ و می دانسته که نهایت صبر و طاقت زن در ترک مجامعت، تنها چهار ماه است و بدین گونه، این دو شرط را به سود و زیان او، واجب فرمود [3] .