نام کتاب : دانشنامه امام جواد علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 164
تقسیم ارث
شیخ طوسی گفته است: صفوان بنحیی، راجع به ارث همسر و پدر و مادر، از امام جواد علیه السلام چنین روایت کرده است: نیمی از ما ترک زن، از آن همسر است؛ک سوم از کل مال، بطور کامل به مادرش می رسد و باقی آن، ارث پدر اوست. [1] . کلینی آورده است: از
محمد بن حسن اشعری روایت شده که گفت:کی از شیعیان، در نامه ای که به امام
جواد علیه السلام توسط من نوشت از حضرت پرسید: مردی، به زنی تجاوز کرد؛ سپس
با او که حامله شده بود، ازدواج نمود و (آن زن) فرزندی به دنیا آورد که
شبیه ترین مخلوقات، به آن مرد بود. حضرت با خط و مهر مبارک خود، پاسخ داد:
از فرزندی که ثمره تجاوز است، ارث برده نمی شود (پدر و مادر زنا کارش از او
ارث نمی برند). [2] . و نیز گفته است: از علی بن مهزیار اهوازی
روایت شده که گفت: محمد بن حمزه علوی، در نامه ای خدمت امام جواد علیه
السلام نوشت:کی از شیعیان شما، در وصیتش صد درهم به من اختصاص داد و از او
شنیدم که می گفت: هر آنچه به من تعلق دارد، از آقا و مولایم (امام جواد
علیه السلام) است؛ این شیعه، از دنیا رفت و صد درهم را باقی گذاشت و دستوری
برای مصرفش نداد؛ ولی او دو همسر دارد کهکی از آن دو، ساکن بغداد است و
من، در حال حاضر هیچ آدرسی از وی ندارم و دیگری، مقیم قم می باشد؛ اکنون در
خصوص این صد درهم، چه دستوری می فرمائید؟ حضرت در جوابش نگاشت: چاره
ای بیندیش تا سهم همسران آن مرد، از این صد درهم را به آنان برسانی و بدان
که سهم هرک، اگر مرده فرزند داشته باشد،ک هشتم است و چنانکه فرزندش نباشد
سهم آنها،ک چهارم خواهد بود و باقی آن را هم به خواست خداوند، به هر کسی که
می دانی، نیازمند است صدقه بده. [3] . همچنین نقل کرده است: حسین
بن حکم از امام جواد علیه السلام راجع به مردی که از دنیا رفته و دو خاله
او و تنی چند از موالیانش (آزاد کنندگانش) زنده اند، روایت کرده است که
فرمود:(و اولو الأرحام بعضهم أولی ببعض) [4] «خویشاوندان در کتاب خدا، بعضی
مقدم بر بعض دیگر مقرر شده است.»؛ مال او، میان دو خاله اش تقسیم می شود.
[5] . او همچنین گفته است: از محمد بن عمر ساباطی روایت شده که
گفت: از امام جواد علیه السلام راجع به مردی که مرا وصی خود قرار داد و
سفارش کرد که سالانه، مبلغی به عمویش بپردازم؛ اما عمویش از دنیا رفت، سؤال
کردم؟ حضرت در جوابش فرمود: آن را به وارثش بپرداز.[6] .
[~hr~]پی نوشت ها: (1) تهذیب الاحکام 9: 286 ح 8. (2) کافی 7: 163 ح 2 و 164 ح 4. (3) همان: 126 ح 4. (4) انفال: 8 75. (5) کافی 7: 120 ح 7. (6) همان: 13 ح 2. منبع: فرهنگ جامع سخنان امام جواد؛ گروه حدیث پژوهشکده باقرالعلوم؛ ترجمه مسلم صاحبی؛ شرکت جاپ و نشر بین الملل چاپ اول زمستان 1387.
نام کتاب : دانشنامه امام جواد علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 164