نام کتاب : دانشنامه امام جواد علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 154
تفسیر آیه«ما ضل صاحبکم و ما غوی»
قمی آورده است: حسین عباس از امام جواد علیه السلام روایت کرده که
در تفسیر آیه(ما ضل صاحبکم و ما غوی) [1] «هرگز دوست شما (محمد صلی الله
علیه و اله)، منحرف نشده و مقصد را گم نکرده است»، می فرمود: هرگز در مورد
معرفی علی علیه السلام، منحرف نشده و به بیراهه نرفته و پیرامون آن، هرگز
از هوای نفس، سخن نمی گوید؛ آنچه می گوید، چیزی جز وحی که بر او نازل شده،
نیست. سپس فرمود: «آن کس که قدرت عظیمی دارد (جبرئیل امین) او را تعلیم
داده است؛» آنگاه به حضرت، رخصت داده شد و او به آسمان رفت و خدای متعال
در این باره فرمود: [«همان کس (پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله) که
توانایی فوق العاده دارد، او سلطهافت - در حالی که در «عالی ترین افق»،
قرار داشت - سپس نزدیک و نزدیکتر شد - تا آنکه فاصله او (با خداوند) به
اندازه فاصله دو کمانا کمتر بود...]. فاصله میان لفظ خداوند و شنیدن محمد
صلی الله علیه و اله به اندازه فاصله طاق و تار کمان بود «در اینحال
خداوند، آنچه را وحی کردنی بود به بنده اش وحی فرمود». رسول خدا صلی الله
علیه و اله راجع به چگونگی این وحی، مورد سؤال قرار گرفت که حضرت در جواب
فرمود: به من وحی شد که علی علیه السلام بهقین، آقا و سرور جانشینان (یا
مؤمنان) و پیشوای پرهیزکاران و رهبر و فرمانده روی سپیدان و نخستین جانشین
خاتم پیامبران است. مردم با شنیدن این سخن، بنای بگو مگو گذاشتند و
پرسیدند: آیا این سخن از جانب خدای متعال و رسولش می باشد؟ ولی خدای متعال
به پیامبر خود دستور داد که به آنان بگو: «قلب پاک او در آنچه دید، هرگز
دروغ نگفت» سپس با مردود شمردن سخنان آنان فرمود: آیا با او درباره آنچه
(با چشم خود دید)، مجادله می کنید؟!» آنگاه حضرت رسول صلی الله علیه و اله
خطاب به مردم فرمود: البته راجع به علی علیه السلام، مأموریت دیگری دارم که
باید او را به امامت امت، منصوب نمایم و به امت بگویم: (علی) علیه السلام
بعد از من، ولی (و صاحب اختیار) شماست و او، چونان کشتی (نوح) است، در روز
غرق شدن همگان؛ هر کس درون آن در آید، نجات میابد و هر کس از آن خارج گردد،
غرقه غرقاب هلاکت می شود. سپس فرمود: «و بار دیگر نیز او را مشاهده
کرد» می فرماید: (امین) وحی راکبار دیگر دیدار نمودم [«نزد سدره المنتهی»]،
جایی که شیعیان در بهشت و در سایه سار آن به گفتگو می نشینند؛ آنگاه خدای
متعال فرمود: به آنان بگو: «در آن هنگام که چیزی سدره المنتهی را پوشانیده
بود.»؛ می فرماید: در آن هنگام که سدره المنتهی را پوششی از نور، پوشانده
بود، «چشم او هرگز منحرف نشد....»؛ می فرماید: چشم از آن حجابهای نور،
نابینا نگشت. «طغیان نکرد، و آنچه دید، واقعیت بود.»؛ می فرماید: و قلب با
افزودن چیزی بر موضوع وحی،ا کاستن چیزی از آن، طغیان نکرد؛ «او، البته پاره
ای از آیات و نشانه های بزرگ پروردگارش را دید.» [2] ؛ می فرماید: البته
سخنی شنید که اگر آن سخن نبود قوی و نیرومند می شد آنچه باید نیرومند می
شد! [3] .
[~hr~]پی نوشت ها: (1) انفال 8 50 و محمد 47 27. (2) نجم: 53 2 تا 18. (3) تفسیر قمی 2: 311. منبع: فرهنگ جامع سخنان امام جواد؛ گروه حدیث پژوهشکده باقرالعلوم؛ ترجمه مسلم صاحبی؛ شرکت جاپ و نشر بین الملل چاپ اول زمستان 1387.
نام کتاب : دانشنامه امام جواد علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 154