پاداش

روش پاداش دادن امام حسن علیه‌السلام به هدیه
یکی از فضایل ارزشمند اخلاقی در اسلام، دادن پاداش مناسب به هدایای دوستان است. امام مجتبی علیه‌السلام در برابر کسی که برای او هدیه‌ای آورده بود او را مخیر نمود بین دو پاداش (علم، مال).
و قال ابومحمد علیه‌السلام «الحسن العسکری»: قال الحسن بن علی بن أبی‌طالب علیه‌السلام (و قد حمل الیه رجل هدیة) فقال له: أیما أحب الیک؟ ان أرد علیک بدلها عشرین ضعفا، عشرین ألف درهم أو أفتح لک بابا من العلم تقهر فلانا الناصبی فی قریتک تنقذ به ضعفاء أهل قریتک؟ ان أحسنت الاختیار جمعت لک الأمرین، و ان أسأت الاختیار، خیرتک لتأخذ أیهما شئت.
فقال: یابن رسول الله فثوابی فی قهری لذلک الناصب، و استنقاذی لأولئک الضعفاء من یده، قدره عشرون ألف درهم؟. قال علیه‌السلام: بل أکثر من الدنیا عشرین ألف ألف مرة!.
فقال: یابن رسول الله فکیف أختار الأدون! بل أختار الأفضل: الکلمة التی أقهر بها عدو الله، و اذوده عن أولیاء الله.
فقال الحسن بن علی علیهماالسلام: قد أحسنت الاختیار.
و علمه الکلمة و أعطاه عشرین ألف درهم، فذهب فأفحم الرجل، فاتصل خبره به علیه‌السلام فقال له اذ حضره: یا عبدالله! ما ربح أحد مثل ربحک، و لا اکتسب أحد من الأوداء مثل ما اکتسبت: اکتسبت مودة الله أولا، و مودة محمد صلی الله علیه و آله و سلم و علی علیه‌السلام ثانیا، و مودة الطیبین من آلهما ثالثا، و مودة ملائکة الله تعالی [المقربین] رابعا، و مودة اخوانک المؤمنین خامسا، و اکتسبت بعدد کل مؤمن و کافر ما هو أفضل من الدنیا ألف مرة، فهنیئا لک هنیئا [1] .
(از ابی‌محمد الحسن العسکری علیه‌السلام نقل شده است که مردی هدیه به رسم ارمغان به خدمت امام حسن بن علی علیهماالسلام آورد آن حضرت فرمود:
در مقابل هدیه‌ای که برایم آورده‌ای، چه هدیه‌ای به تو بدهم؟ آیا مایل هستی بیست برابر آنچه آورده‌ای را به تو ببخشم که بیست هزار درهم خواهد شد؟. یا آن که عوض آن، بابی از علم و عرفان به جهت کرم و احسان برای تو باز کنم و دانشی به تو بیاموزم که به وسیله‌ی آن دانش استدلالی بر فلان ناصبی لجوج که در روستای تو ساکن و مقیم است پیروز شوی تا آن که ضعفا و مساکین علم و معرفت اهل آن روستا را از گرفتار شدن در دام انکار و انحراف او نجات دهی و اگر انتخاب تو نیکو باشد، من هر دو هدیه‌ام را به تو خواهم داد.
و الا (اگر این انتخاب خوب را به واسطه‌ی امری از امور خفیه مثل تقیه نیکو ندانی) تو اختیار داری هر یک از آن دو کار را خواستی انجام دهی.
آن مرد گفت: یابن رسول الله! آیا ثواب آخرت برای من در پیروزی بر آن ناصبی و در رهانیدن مردم ضعیف آن منطقه از دست تسلط و تجاوز آن ظالم، به قدر بیست هزار هزار درهم است؟.
امام حسن مجتبی علیه‌السلام فرمود: بلکه بیشتر است از بیست هزار درهم، بلکه هزار هزار مرتبه بیشتر است از دنیا و هر چه در آن است. آن مؤمن بعد از شنیدن این سخن از آن امام گفت: پس من چرا چیزی که کم ارزش‌تر است را انتخاب کنم، بلکه من چیزی را که گران‌بهاتر و ارزشمندتر است، انتخاب می‌کنم، که آن عبارت از کلمه‌ای است که به وسیله‌ی آن غلبه نمایم بر تمام دشمنان خداوند بزرگ و دشمنان را از دست یازی به اولیای الهی و دوست داران اهل بیت علیهم‌السلام دور گردانم.
در آن هنگام امام علیه‌السلام فرمود: انتخاب خوبی انجام دادی!
سپس حضرت آن دانش استدلالی را به آن مرد آموخت و بیست هزار درهم را نیز به او بخشید. بعد از آن که مرد از خدمت امام به نزد آن ناصبی لجوج رفت، با استدلال قوی ناصبی را مغلوب کرد و روسیاه نمود.
پس از مدتی آن مرد خدمت امام مجتبی علیه‌السلام مشرف شد. آن حضرت فرمود: ای بنده‌ی خدا هیچ کس مثل تو سود به دست نیاورد و هیچ کس از دوستان خاندان ما معامله‌ای پر سودتر از معامله‌ی تو انجام نداد، زیرا برای تو در این سود و معامله چند نوع منافع از روی حساب و کتاب حاصل شد:
اول: دوستی و محبت خداوند
دوم: محبت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و حضرت علی علیه‌السلام.
سوم: محبت اولاد طیبین و طاهرین از خاندان این دو بزرگوار
چهارم: دوستی ملایکه‌ی مقرب خداوند بزرگ
پنجم: دوستی برادران مؤمن‌ات از شیعیان ائمه‌ی معصومین علیهم‌السلام
بله به وسیله‌ی این فعل و عمل به عدد هر مؤمن و کافر کسب خیری نمودی که هر یک از آن‌ها هزار مرتبه از دنیا و آنچه در آن است برتر است. پس گوارا باد تو را، گوارا باد تو را.