نام کتاب : دانشنامه امام حسن علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 148
بدرقه ابوذر به سوی ربذه
هنگامی که عثمان، ابوذر غفاری، آن یار راستین پیامبر اکرم صلی الله علیه
و آله را به خاطر اعتراضهایش، به ربذه تبعید میکرد، فرمان داد که هیچ کس
حق ندارد او را بدرقه کند. ولی امیرمؤمنان امام علی علیهالسلام،
برخلاف فرمان عثمان، دست حسن و حسین علیهالسلام را گرفت و همراه برادرش
عقیل و عمار یاسر، برای بدرقهی ابوذر حرکت کردند و هر کدام با سخنی، ابوذر
را بدرقه نمودند. هنگامی که امام حسن علیهالسلام با ابوذر سخن
میگفت، ناگاه مروان، که از جانب عثمان مأمور جلوگیری از بدرقهی ابوذر شده
بود، سوار بر مرکب، فرارسید و با تندی و جسارت، فریاد زد: ای حسن! دور شو،
مگر نمیدانی که امیرالمؤمنین علیهالسلام (عثمان) از سخن گفتن با ابوذر،
نهی کرده است؟! اگر نمیدانی، اکنون بدان! در این هنگام، امام علی
علیهالسلام به مروان حمله کرد و با تازیانهی خود بر پیشانی مرکب او زد و
فرمود: دور شو! خدا تو را به سوی آتش دوزخ روانه سازد! مروان در حال
خشم، نزد عثمان بازگشت و احساسات او را بر ضد امام علی علیهالسلام تحریک
نمود. به هر حال امام حسن علیهالسلام از تهدید مروان نهراسید و با سخنان
عمیق خود، موضع گیریهای ابوذر را تأیید کرد، و به آن ابعاد عظیم تبلیغاتی،
فکری و سیاسی داد. سخنان امام حسن علیهالسلام با ابوذر، این چنین بود: «یا عماه! لو لا أنه لا ینبغی للمودع أن یسکت، و للمشیع أن ینصرف، لقصر الکلام، و ان طال الأسف. و قد أتی القوم الیک ما تری، فضع عنک الدنیا بتذکر فراقها، و شدة ما اشتد منها برجاء ما بعدها. و اصبر حتی تلقی نبیک صلی الله علیه و آله و سلم و هو عنک راض[1] . یعنی:
«ای عمو! اگر نه این بود که برای وداع کننده خوب نیست که سکوت کند و برای
بدرقه کننده شاسته نیست که (بیسخن) بازگردد، سخن کوتاه میشد، گر چه تأسف و
ناراحتی طولانی و دراز است. همانا، از ناحیهی این قوم (عثمان و
طرفدارانش)، به تو مصیبتها رسیده که دیدی. دنیا را به یاد جدایی از آن،
نادیده انگار و به امید پاداشهای آخرت، از ناراتیها و سختیهای دنیا چشم
بپوش (و آن را تحمل کن). صبر و استقامت کن، تا رسول خدا صلی الله علیه و آله را ملاقات کنی، در حالیکه او از تو خشنود باشد». به
این ترتیب، امام حسن علیهالسلام با این موضع گیری نیرومند خود،
اعتراضهای ابوذر را امضا کرد و هیأت حاکمه را محکوم نمود و رفتار ابوذر را
مورد خشنودی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله دانست[2] .
[~hr~]پی نوشت ها: (1)
شرح نهجالبلاغهی ابنابیالحدید، ج 8، ص 253؛ روضهی کافی، ص 207؛
الغدیر، ج 8، ص 301؛ طبق نقل سیرهی چهارده معصوم علیهمالسلام، ص 254. [2] سیرهی چهارده معصوم علیهمالسلام، ص 254.
نام کتاب : دانشنامه امام حسن علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 148