مسجد بزرگ سامرا

این مسجد بس بزرگ که به «جامع کبیر سامرا» معروف است، توسط متوکل عباسی ساخته شده بود، در توصیف این مسجد قلم فرسایی ها کرده و سخنانی نوشته اند که حیرت انگیز است، می نویسند: «این مسجد، بزرگترین مسجدی است که تا به حال در جهان ساخته شده است، و آن عبارت بود از محیط مستطیل شکلی که باروها و قلعه هایی که از آجر پخته شده، ساخته و افراشته بود آن را در حصار خویش گرفته بودند، چنان که طول و عرض آن از اندرون مسجد به 240 ضربدر 156 متر می رسید و از بیرون مساحت آن بالغ بر (38000) متر مربع بود و دارای 16 درب بزرگ و کوچک بود» . [1] . یکی از نویسندگان معاصر، درباره ی این مسجد نوشته است: «طول آن 240 متر و عرض 160 متر می باشد و ضخامت دیوارهای آن کمتر از دو متر نیست، ارتفاع دیوارها، آنچه اکنون باقی است ده متر می باشد، در اطراف دارای برجهای نیم استوانه ای می باشد که شمار آن به چهل برج می رسد و در هر گوشه مسجد، یکی از آنها قرار گرفته و در اضلاع شمالی و جنوبی هر یک 8 برج و اضلاع شرقی و غربی هر کدام دارای 10 برج می باشند.» [2] . متوکل عباسی در حقیقت کاخی را با نام مسجد ساخت و پرداخت تا طریق تزویر و ریا را به تکامل آن رساند.