نام کتاب : دانشنامه امام هادی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 768
علم الله تعالی
عن أیوب بن نوح أنه کتب الی ابیالحسن علیهالسلام یسأله عن الله عزوجل،
أکان یعلم الاشیاء قبل أن یخلق الاشیاء و کونها، أو لم یعلم ذلک حتی خلقها
و أراد خلقها و تکوینها، فعلم ما خلق عند ماخلق، و ما کون عند ما کون؟
فوقع علیهالسلام بخطه: لم یزل الله عالما بالاشیاء قبل أن یخلق
الاشیاء کعلمه بالاشیاء بعد ما خلق الاشیاء. کلام آن حضرت در علم خدای بزرگ
ایوب بن نوح گوید: به آن حضرت نامه نوشتم و در مورد خداوند پرسیدم: آیا
قبل از خلقت موجودات و ایجادشان به آنها آگاهی داشته است یا هنگامی که قصد
خلقت و آفرینش آنها را نمود و خلقشان کرد به مخلوقاتش آگاه شد و به
موجوداتش واقف گردید؟ آن حضرت به خط خود نوشت: خداوند از آغاز به موجودات
آگاه بود، قبل از آن که آنها را بیافریند، همانند دانائی و علم به موجودات
بعد از خلقت آنها. کلامه فی التوحید و عدم جسمیة الله سبحانه سئل علیهالسلام عن التوحید و عن الله انه جسم او لا جسم، فقال علیهالسلام: ان
للناس فی التوحید ثلاثة مذاهب: مذهب اثبات بتشبیه، و مذهب النفی، و مذهب
اثبات بلا تشبیه، فمذهب الاثبات بتشبیه لا یجوز، و مذهب النفی لا یجوز، و
الطریق فی المذهب الثالث اثبات بلا تشبیه. کلام آن حضرت در توحید و جسم
نداشتن خدای بزرگ آن حضرت از توحید سؤال شد و این که آیا خدا جسم است یا جسم نمیباشد؟ فرمود: مردم
در مورد توحید خداوند سه گونه تفکر میکنند: تفکر اثباتی با تشبیه نمودن
خداوند به مخلوقات، و تفکری که خدا را به کلی نفی میکند، و تفکر اثباتی که
بر پایهی شبیه ساختن خداوند به مخلوقات استوار نیست، عقیدهی اثبات خدا
با تشبیه نمودن جائز نیست، و روشی که خدا را نفی میکند نیز باطل است، و
روش صحیح سومین نظر است، یعنی اثبات خدا بدون شبیه نمودن او به مخلوقات.
[~hr~]منبع: صحیفه امام هادی؛ جواد قیومی اصفهانی؛ دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم؛ چاپ اول 1381.
نام کتاب : دانشنامه امام هادی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 768