عصمکم الله من الزلل

«عصم» به معنی نگه داشتن و بازداشتن به همراه دفاع نمودن است.
«زلل» جمع «زَلَّ» به معنی لغزیدن و لغزش می‌باشد. خداوند از مقام شامخ ائمّه اطهار علیهم السلام دفاع نموده و آنان را از هر گونه لغزیدن و لغزش نگاه داشته و از گناه بازشان داشته و آنان را معصوم قرار داده، مقام عصمت را شامل حالشان نموده است. عصمت بر سه قسم است: اوّل: عصمت از اینکه معصوم در گرفتن علم و پیامبران در گرفتن وحی، دچار خطا گردند.
دوّم: عصمت از اینکه دچار خطا و لغزش گردند. یعنی هیچ‌گاه مرتکب اشتباه نمی‌گردند و تشخیص نابجا و کردار و گفتار ناصواب از آنها سر نمی‌زند.
سوّم: از گناه معصوم باشند. گناه عبارت است از هر عملی که مایه هتک حرمت عبودیت بوده، نسبت به مولویت مولا مخالفت شمرده شود. یعنی هر فعل و قولی که با عبودیت منافات داشته باشد. پس عصمت عبارت است از اینکه شخصی از خطا و گناه دور باشد. یعنی به چنان قوّت عقلی‌ای دست یافته باشد که با وجود اینکه مثل دیگران قادر به انجام همه گناهان است، مغلوب گناه واقع نمی‌شود و آن را ترک نماید. البتّه خداوند در عدم ارتکاب خطا، معصوم را یاری می‌نماید.
قال الصادق علیه السلام فی صِفة الاِمام: «مَحْجُوباً عَن الآفات، معصوماً مِن الزلاَّت، مَصوناً عَن الفَواحِشِ کلها...».[1] . امام صادق علیه السلام در وصف ائمّه فرموده‌اند: از آفت‌ها پوشیده‌شده، از لغزش‌ها نگاه‌داشته شده و از همه زشتی‌ها مصون مانده است. حجّت خدا بایستی حتماً از گناه، آلودگی و خطا به دور باشد تا بتواند حجّت خدا بر مردم باشد.
قال الرضا علیه السلام: «فَهُو مَعْصُومٌ مؤیدٌ، مُوفّقٌ مُسَدَّدٌ قَد اَمِنَ مِن الخَطایا و الزلّل و العِثارِ یخصّه اللَّهُ بِذلِکَ لِیکون حجَّته عَلی عِباده و شاهدَهُ عَلی خَلْقِه».[2] . امام رضا علیه السلام فرمودند: پس امام، معصوم است و تأیید و تقویت شده و توفیق یافته و استوار گشته (از جانب خداوند) بوده، از هر گونه خطا و لغزش و اشتباه در امان است. خداوند این خصوصیت‌ها را به او بخشیده تا حجّت او بر بندگانش و گواه او بر مخلوقاتش باشد. امامِ معصوم، حتّی از عیب‌های ظاهری و باطنی به دور است. قال الرضا علیه السلام: «الاِمامُ المُطَهِرُ مِن الذُّنُوبِ و المُبَّرَاُ عَنِ العُیوبِ الَمخْصُوصُ بالعِلْمِ المَرْسُومُ بالعِلْمِ نِظامُ الدینِ».[3] . امام رضا علیه السلام فرمودند: امامی که از گناهان پاک و از عیب‌ها بر کنار و اختصاص به علم و دانش یافته و سرتا پا حلم و بردباری است، نظام دین خداوند می‌گردد.