نام کتاب : دانشنامه امام هادی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 433
دعای انجام حاجت ها
یعقوب بن یزید کاتب از آن حضرت روایت کرده که فرمود: هر گاه حاجت مهمی
داشتی روز چهارشنبه و پنج شنبه و جمعه را روزه بگیر، در روز جمعه در آغاز
روز غسل کن و به شخص فقیری به اندازهای که میتوانی صدقه بده، و در جائی
که بین تو و آسمان سقف یا پوششی نداشته باشد همچون صحن حیاط یا جای دیگر
بنشین، و زیر آسمان نشسته و چهار رکعت نماز بگذار، و در رکعت اول حمد و
سورهی یس، و در رکعت دوم حمد و سورهی حم دخان، و در رکعت سوم حمد و
سورهی واقعه، و در رکعت چهارم حمد و سورهی ملک را بخوان، اگر خواندن این
سوره را بلد نیستی حمد و سورهی توحید را بخوان. بعد از نماز دستهایت را رو به آسمان بگیر و این دعا را بخوان. خدایا!
سپاس تو را سزاست، سپاسی که شایستهترین ستایش برای تو و خشنودترین آنها، و
سزاوارترین و محبوبترین آنها نزد تو باشد، و سپاس تو را سزاست همچنان که
تو شایستهی آنی و برای خودت بدان خشنود گردیدهای، و همچنان که گروهی از
بندگانت به آن تو را ستودند و به ستایش آنها خشنود شدی. و سپاس تو را سزاست
همچنان که تمامی پیامبران و رسولان و فرشتگان تو را به آن ستودند، و
همچنان که شایستهی عزت و عظمت و بزرگی توست، و سپاس تو را سزاست ستایشی که
زبانها از توصیفش لال، و گفتار از رسیدن به نهایتش باز مانده است، و سپاس
تو را سزاست ستایشی که از خشنودیت نکاهد، و چیزی از ستودنیهایت از آن
برتر نباشد. خدایا! تو را سپاس در آسایش و ناراحتی، و شدت و آرامش، و
تندرستی و بلا، و سالها و روزگاران، و تو را سپاس بر نعمتها و عطاهایت نزد
من و برای من، و بر آنچه به من عنایت فرموده و ارزانی داشتی، و تندرستی
عطا کردی و روزیم دادی، و عطا کرده و مرا برتر گرداندی، و شرافت بخشیدی و
گرامی داشتی، و به دینت هدایت کردی، ستایشی که توصیف توصیفگر بدان نرسیده و
گفتار گوینده به آن دست نیابد. خدایا! سپاس تو را سزاست ستایشی که در
آنچه به من دادهای، از احسانهایی که نزد من بوده و عطاهایی که بر من روا
داشتی، و برتری دادن من بر دیگران، و سپاس تو را سزاست بر کامل نمودن
خلقتم، و ادب نمودن من به بهترین صورت، این امور به خاطر منتی است که بر من
نهادی نه به خاطر سابقهی خوبی که داشتهام، پروردگارا کدام نعمتهایم از
آن تو نبوده و کدام شکر را تو سزاوار آن نیستی، به لطف و مهربانیت خشنود، و
به کفایت نمودن از من در میان مردم دلشادم. پروردگارا! تو نعمت دهنده بر
من هستی، نیکوکار و عطا کننده و آن که با زیبائی عطا میکند، صاحب جلالت و
بزرگواری و نعمتهای بزرگی. پروردگارا! پس تو را بر این سپاس، در شدائد
مرا خوار نکرده، و به خاطر گناه مرا رها نساختی، و به خاطر اشتباه مرا
رسوا ننمودی، همواره در هر سختی و راحتی نعمتهایت بر من فرود آمده است:
نعمتهایت نزد من نیکو، آمرزشت از من دیرینه میباشد، به گوش و چشم و اندام و
آنچه زمین از من بر خود حمل کرده است بهرهمندم ساز. خدایا! و اولین
حاجتی که از تو خواسته و اولین انتظاری که از تو دارم، و در میان
خواستههایم در مورد آن به تو توسل جسته، و در میان نیازهایم به آن به تو
نزدیکی میجویم، سلام و درود بر محمد و خاندان اوست، و از تو میخواهم که
بر او و آنان درود فرستی همانند برترین چیزی که امر کردی برایشان درود
فرستاده شود، و همانند برترین چیزی که یکی از بندگانت از تو خواست، و
همچنان که تو برای او و آنان تا روز قیامت خوانده شدهای. خدایا! بر
آنان درود فرست به اندازهی کسانی که بر آنان درود فرستادهاند، و به
اندازهی کسانی که بر آنان درود نفرستادهاند، و به اندازهی کسانی که بر
آنان درود نمیفرستند، درودی جاودانه که به مقام و منزلت رفیع در بهشت متصل
میگردانی، و بر تمامی پیامبران و رسولان و بندگان صالحت درود فرست، و
خدایا بر محمد و خاندانش درود و سلام بفرست. خدایا! و از بخشش و
بزرگواریت آن است که ناامید نمیگردانی آن که از تو خواست و به سوی تو آمد و
به آنچه نزد توست میل نمود، و دشمن میداری آن که از تو طلب نیاز نمیکند و
کسی همانند تو این گونه نیست، و پروردگارا طمعم در رحمت و بخشش توست و
وثوقم به احسان و فضلت مرا به خواندنت و میل به سوی تو و فرود آمدن حاجتم
بر تو راهنمائی کرد. و در پیشاپیش خواستهام روی آوردن به پیامبرت را
قرار دادم، آن که از جانب تو به حقیقت و صدق آمد، و نور تو و راه مستقیم
توست، آن که بندگان را با او هدایت، و به نورش شهرها را زنده کردی، و به
بزرگواری اختصاصش داده، و به شهادت بزرگوارش نمودی، و در هنگامی که پیامبری
نبود او را فرستادی، درود خدا بر او و خاندانش باد. خدایا! و من به
آشکار و نهان او و خاندانش ایمان دارم، آنان که پلیدی را از ایشان دور
ساخته و پاکشان نمودی، خدایا پس بر محمد و خاندانش درود فرست و بین من و
آنان را در دنیا و آخرت قطع مکن و عملم را به خاطر آنان بپذیر. خدایا!
بندگانت را به خودت راهنمائی نمودی و فرمودی - که برتر و والاتری: «و هر
گاه بندگانم از من سؤال کردند من نزدیکم دعای خواننده هنگامی که مرا بخواند
را اجابت میکنم پس از من اجابت دعاهایشان را خواسته و به من ایمان آورند
تا شاید راه راست را بیابند»، و فرمودی: «ای بندگانم که از حد خود تجاوز
نمودید از رحمت الهی ناامید نگردید به درستی که خداوند تمامی گناهان را
میآمرزد او آمرزنده و مهربان است». و فرمودی: «و نوح ما را خواند و ما
بهترین اجابت کنندگان بودیم»، آری: پروردگارا تو بهترین خوانده شده و
بهترین پروردگار و بهترین اجابت کنندهای، و فرمودی: «بگو خدا، یا رحمان را
بخوانید هر کدام را بخوانید خداوند دارای نامهای نیکوست، و خدایا من تو را
میخوانم به نامهایت که هرگاه با آنها خوانده شوی اجابت میکنی، و هرگاه
با آنها طلب نیاز کردی عطا مینمایی، و تو را میخوانم در حالی که به تو
تضرع کرده و فقیر درگاه توأم، خواندن آن که غفلت او را تسلیم نموده، و نیاز
او را به مشقت و سختی انداخته، تو را میخوانم خواندن آن که خضوع نموده و
به گناهش اعتراف کرده و امید به بخشش بزرگ و پاداش بزرگتر دارد. خدایا! اگر
کسی را به رحمتت اختصاص دادهای، که در اوامرت فرمانبردار توست و در آنچه
برای آن خلق شده عمل میکند، با این همه این مقامها را به تو و با توفیق تو
به دست آورده است. خدایا! هر که خود را آماده و مهیا نماید تا برای
بهرهمندی از عطا و جوائزی نزد مخلوقی برود، ای سرورم آمادگی برای کسب عطا و
بخشش من به سوی توست، پس از تو میخواهم که بر محمد و خاندانش درود فرستی و
حاجت و خواستم را عطا فرمایی. آنگاه حاجتهایت را میخواهی، سپس
میگویی: ای بزرگوارترین نعمت دهندگان، و برترین نیکوکاران، بر محمد و
خاندانش درود فرست و هر مخلوقی که قصد بدی به من دارد سینهاش را تنگ
گردان، و زبانش را ساکت کن، و چشمش را ببند، و سرش را بر زمین کوب، و او را
به خودش مشغول ساز، و به نیرو و توانت مرا از او کفایت کن، و این جایگاهم
را آخرین جایگاهی که تو را با تضرع و زاری میخوانم قرار مده، و اگر چنین
کردی تمامی گناهانم را بیامرز، آمرزشی که هیچ گناهی را وانگذارد، و دعایم
را مستجاب فرما، و عملم را در اعمال بالا رونده و پذیرفته شده نزد خودت
قرار ده، و کلامم را در میان اعمال پاکی که به سوی تو میآید مقرر دار، و
مرا همراه پیامبر و برگزیدهات و امامان - که درود تو بر آنان باد - قرار
ده، خدایا به ایشان توسل جسته و به آنان به سوی تو روی میآورم، پس ای
مهربانترین مهربانان دعایم را اجابت کرده، و لغزشهایم و مواضعی که باعث
گریستن من میشود را نادیده گیر.آنگاه حاجتت را گفته و سجده میکنی و
میگویی: معبودی جز خدای بردبار و بزرگوار نیست، معبودی جز خدای برتر و
والا نیست، پاک و منزه است خدا که پروردگار آسمانهای هفتگانه و پروردگار
زمینهای هفتگانه و پروردگار عرش بلند است. خدایا! پناه میبرم به عفوت از
عقوبتت، و به خشنودیت از غضبت، و به تو پناه میبرم از خودت، به توصیف تو و
مدح و ستایشت قادر نیستم، تو همانگونه هستی که خود را توصیف کردهای،
زندگیم را باعث افزایش هر چیز و مرگم را باعث راحتی از هر بدی قرار ده، و
نور چشمم را در فرمانبرداریت قرار ده. آنگاه میگویی: ای مورد اعتمادم و
امیدم و ای سرورم، چهرهام را با آتش مسوزان بعد از آن که برای تو سجده
کردهام، بدون آن که منتی بر تو داشته باشم، بلکه در مقابل این کار، تو بر
من منت نهادهای، پس به ناتوانیم و نازکی پوستم رحم نما، و امور مهمم از
دنیا و آخرت را کفایت کن، و مرا با پیامبر و خاندانش - که بر او و خاندانش
درود باد - در درجات بالای بهشت همنشین گردان. آنگاه میگویی: ای نورانی
کنندهی هر نور، ای تدبیر کنندهی کارها، ای بخشنده، ای یگانه، ای یکتا، ای
بینیاز، ای آن که نمیزاید و زائیده نشده و همانندی ندارد، ای آن که
اینگونه بوده و غیر او اینگونه نیست، ای آن که در آسمانهای برتر و در
زمینهای پست معبودی جز او نیست، ای عزیز کنندهی هر ذلیل، ای ذلیل کنندهی
هر عزیز، سوگند به عزت و جلالت، صبرم به پایان رسیده پس بر محمد و خاندانش
درود فرست و در این کارها بر من گشایش عطا کن، و این حاجاتم را بر آور - و
حاجتت را شخصا ذکر میکنی - در این لحظه در این لحظه ای مهربانترین
مهربانان. این دعای آخر را در حال سجده سه بار میگویی، آنگاه گونهی راستت
را روی زمین نهاده و همین دعای آخر را سه بار میخوانی، آنگاه سر برداشته و
به حال خضوع میگویی: فریاد رسی میخواهم از خدا و پیامبر خدا که درود خدا
بر او و خاندانش باد - ده بار. آنگاه گونهی چپت را روی زمین نهاده و همین
دعای آخر را میخوانی، و در خواستهات به خدا تضرع و زاری میکنی، که
بهترین وسیله برای حاجت خواهی است، اگر خدا خواهد، و اعتماد بر اوست. دعاؤه فی قضاء الحوائج روی
یعقوب بن یزید الکاتب الانباری، عن ابیالحسن الثالث علیهالسلام قال: اذا
کانت لک حاجة مهمة، فصم یوم الاربعاء، و الخمیس و الجمعة، و اغتسل فی یوم
الجمعة فی اول النهار، و تصدق علی مسکین بما امکن، و اجلس فی موضع لا یکون
بینک و بین السماء سقف و لا ستر من صحن دار او غیرها، تجلس تحت السماء، و
تصلی اربع رکعات، تقرأ فی الاولی الحمد و یس، و فی الثانیة الحمد و حم
الدخان، و فی الثالثة الحمد و «اذا وقعت الواقعة»، و فی الرابعة الحمد و
«تبارک الذی بیده الملک»، و ان لم تحسنها فاقرأ الحمد و نسبة الرب تعالی
«قل هو الله احد». فاذا فرغت بسطت راحتیک الی السماء، و تقول: اللهم
لک الحمد، حمدا یکون احق الحمد بک، و ارضی الحمد لک و اوجب الحمد بک، و
احب الحمد الیک، و لک الحمد کما انت اهله و کما رضیت لنفسک، و کما حمدک من
رضیت حمده من جمیع خلقک. و لک الحمد کما حمدک به جمیع انبیائک و رسلک و
ملائکتک، و کما ینبغی لعزک و کبریائک و عظمتک، و لک الحمد حمدا تکل الالسن
عن صفته، و یقف القول عن منتهاه، و لک الحمد حمدا لا یقصر عن رضاک، و لا
یفضله شیء من محامدک. اللهم لک الحمد فی السراء و الضراء، و الشدة و
الرخاء، و العافیة و البلاء، و السنین و الدهور، و لک الحمد علی الائک و
نعمائک علی و عندی، و علی ما اولیتنی و ابلیتنی، و عافیتنی و رزقتنی، و
اعطیتنی و فضلتنی، و شرفتنی و کرمتنی، و هدیتنی لدینک، حمدا لا یبلغه وصف
واصف، و لا یدرکه قول قائل. اللهم لک الحمد حمدا فیما اتیته الی [1] ، من
احسانک عندی و افضالک علی، و تفضیلک ایای علی غیری، و لک الحمد علی ما سویت
من خلقی، و ادبتنی فاحسنت ادبی، منا منک علی لا لسابقة کانت منی، فای
النعم یا رب لم تتخذ عندی، و ای شکر لم تستوجب منی، رضیت بلطفک لطفا و
بکفایتک من جمیع الخلق خلقا. یا رب انت المنعم علی، المحسن المتفضل المجمل،
ذو الجلال و الاکرام و الفواضل و النعم العظام. فلک الحمد علی ذلک یا رب،
لم تخذلنی فی شدیدة، و لم تسلمنی بجریرة، و لم تفضحنی بسریرة، لم تزل
نعماؤک علی عامة عند کل عسر و یسر، انت حسن البلاء عندی، قدیم العفو عنی،
امتعنی بسمعی و بصری و جوارحی و ما اقلت الارض منی. اللهم و ان اول ما
اسالک من حاجتی، و اطلب الیک من رغبتی، و اتوسل الیک به بین یدی مسالتی، و
اتقرب به الیک بین یدی طلبتی، الصلاة علی محمد و ال محمد، و اسالک ان تصلی
علیه و علیهم، کافضل ما امرت ان یصلی علیهم، و کافضل ما سالک احد من خلقک، و
کما انت مسؤول له و لهم الی یوم القیامة. اللهم فصل علیهم بعدد من صلی
علیهم، و بعدد من لم یصل علیهم و بعدد من لا یصلی علیهم، صلاة دائمة تصلها
بالوسیلة و الرفعة و الفضیلة، و صل علی جمیع انبیائک و رسلک و عبادک
الصالحین، و صل اللهم علی محمد و اله و سلم علیهم تسلیما. اللهم و من
جودک و کرمک انک لا تخیب من طلب الیک و سالک، و رغب فیما عندک، و تبغض من
لم یسالک، و لیس احد کذلک غیرک، و طمعی یا رب فی رحمتک و مغفرتک، و ثقتی
باحسانک و فضلک هدانی علی دعائک و الرغبة الیک و انزال حاجتی بک. و قد
قدمت امام مسالتی التوجه بنبیک الذی جاء بالحق و الصدق من عندک، و نورک و
صراطک المستقیم، الذی هدیت به العباد، و احییت بنوره البلاد، و خصصته
بالکرامة، و اکرمته بالشهادة، و بعثته علی حین فترة من الرسل صلی الله علیه
و اله. اللهم و انی مؤمن بسره و علانیته و سر اهل بیته، الذین اذهبت
عنهم الرجس و طهرتهم تطهیرا، و علانیتهم، اللهم فصل علی محمد و اله و لا
تقطع بینی و بینهم فی الدنیا و الاخرة، و اجعل عملی بهم متقبلا. اللهم
دللت عبادک علی نفسک، فقلت تبارکت و تعالیت: «و اذا سالک عبادی عنی فانی
قریب اجیب دعوة الداع اذا دعان فلیستجیبوا لی و لیؤمنوا بی لعلهم یرشدون»
[2] ، و قلت: «یا عبادی الذین اسرفوا علی انفسهم لا تقنطوا من رحمة الله ان
الله یغفر الذنوب جمیعا انه هو الغفور الرحیم» [3] . و قلت: «و لقد نادینا
نوح فلنعم المجیبون» [4] ، اجل یا رب نعم المدعو انت و نعم الرب، و نعم
المجیب، و قلت: «قل ادعوا الله او ادعوا الرحمن ایا ما تدعوا فله الاسماء
الحسنی» [5] ، و انا ادعوک اللهم باسمائک [6] التی اذا دعیت بها اجبت، و
اذا سئلت بها اعطیت، و ادعوک متضرعا الیک مسکینا، دعاء من اسلمته الغفلة، و
اجهدته الحاجة، ادعوک دعاء من استکان و اعترف بذنبه و رجاک لعظیم مغفرتک و
جزیل مثوبتک. اللهم ان کنت خصصت احدا برحمتک طائعا لک فیما امرته، و
عمل لک فیما له خلقته، فانه لم یبلغ ذلک الا بک و توفیقک. اللهم من اعد و
استعد لوفادة الی مخلوق رجاء رفده و جوائزه، فالیک یا سیدی کان استعدادی
رجاء رفدک و جوائزک، فاسالک ان تصلی علی محمد و اله و ان تعطینی مسالتی و
حاجتی. ثم تسال ماشئت من حوائجک، ثم تقول: یا اکرم المنعمین و افضل
المحسنین صل علی محمد و اله و من ارادنی بسوء من خلقک فاحرج صدره، و افحم
لسانه، و اسدد بصره، و اقمع رأسه، و اجعل له شغلا فی نفسه، و اکفنیه بحولک و
قوتک، و لا تجعل مجلسی هذا اخر العهد من المجالس التی ادعوک بها متضرعا
الیک، فان جعلته فاغفرلی ذنوبی کلها مغفرة لا تغادر لی ذنبا، و اجعل دعائی
فی المستجاب، و عملی فی المرفوع المتقبل عندک، و کلامی فیما یصعد الیک من
العمل الطیب، و اجعلنی مع نبیک و صفیک و الائمة صلواتک علیهم، فبهم اللهم
اتوسل، و الیک بهم ارغب، فاستجب دعائی یا ارحم الراحمین، و اقلنی من
العثرات و مصارع العبرات. ثم تسال حاجتک، و تخر ساجدا، و تقول: لا اله
الا الله الحلیم الکریم، لا اله الا الله العلی العظیم، سبحان الله رب
السماوات السبع و رب الارضین السبع و رب العرش العظیم. اللهم انی اعوذ
بعفوک من عقوبتک، و اعوذ برضاک من سخطک، و اعوذ بک منک، لا ابلغ مدحتک و لا
الثناء علیک، انت کما اثنیت علی نفسک، اجعل حیاتی زیادة لی من کل خیر، و
اجعل وفاتی راحة لی من کل سوء، و اجعل قرة عینی فی طاعتک. ثم تقول: یا ثقتی
و رجائی لا تحرق وجهی بالنار بعد سجودی [7] لک یا سیدی من غیر من منی
علیک، بل لک المن لذلک علی، فارحم ضعفی و رقة جلدی، و اکفنی ما اهمنی من
امر الدنیا و الاخرة، و ارزقنی مرافقة النبی و اهل بیته علیه و
علیهمالسلام فی الدرجات العلی فی الجنة. ثم تقول: یا نور النور، یا
مدبر الامور، یا جواد [8] یا واحد، یا احد یا صمد، یا من لم یلد و لم یولد و
لم یکن له کفوا احد، یا من هو هکذا و لا یکون هکذا غیره، یا من لیس فی
السماوات العلی و الارضین السفلی اله سواه، یا معز کل ذلیل، و مذل کل عزیز،
قد و عزتک و جلالک عیل صبری، فصل علی محمد و ال محمد و فرج عنی کذا و کذا،
و افعل بی کذا و کذا - و تسمی الحاجة و ذلک الشیء بعینه - الساعة الساعة
یا ارحم الراحمین. تقول ذلک و انت ساجد ثلاث مرات، ثم تضع خدک الایمن علی
الارض و تقول الدعاء الاخیر ثلاث مرات، ثم ترفع رأسک و تتخضع و تقول: و
اغوثاه بالله و برسول الله صلی الله علیه و اله - عشر مرات. ثم تضع خدک
الایسر علی الارض، و تقول الدعاء الاخیر، و تتضرع الی الله تعالی فی
مسائلک، فانه ایسر مقام للحاجة، ان شاء الله و به الثقة.
[~hr~]پی نوشت ها: (1) اتیت الی احد (خ ل). (2) البقرة: 186. (3) الزمر: 53. (4) الصافات: 75. (5) الاسراء: 110. (6) زیادة: الحسنی کلها ما علمت منها و ما لم اعلم، أسألک باسمائک (خ ل). (7) زیادة: و تعفیری (خ ل). (8) زیادة: یا ماجد (خ ل). منبع: صحیفه امام هادی؛ جواد قیومی اصفهانی؛ دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم چاپ اول 1381.
نام کتاب : دانشنامه امام هادی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 433