والتامین فی محبة الله

«تامین» به معنی تمام‌شدگان و کسانی که در صفت و خصوصیتی به حد کمال و تمام نائل شده‌اند، می‌باشد.
«محبة» یعنی طلب شدید و علاقه وافر و تمایل شدید به چیزی و یا فردی.
حال این محبّت گاهی بدان خاطر است که محبوب به انسان، خیر و برکت و لذّتی می‌رساند، در واقع انسان برای درک لذّت و رسیدن به خیر و دریافت برکت به محبوب علاقه دارد و محبّ او گشته است. و گاهی این علاقه وافر و تمایل شدید به خاطر دست‌یابی به خیر و برکت و درک لذّت نیست، بلکه محبّ، به خاطر ذات و خود آن چیز بدون در نظر گرفتن سودی که از محبوب به او رسد، وی را دوست دارد و محبّ او گردیده است. یعنی همان‌گونه که انسان وجود خودش را دوست دارد (صرف‌نظر از اینکه خیر و برکتی دارد یا نه) وجود محبوب را نیز دوست دارد و محبّ او گردیده است. ائمّه اطهار علیهم السلام این چنین به خداوند محبّت و علاقه وافر دارند که اگر از طرف محبوب عذاب هم گردند، دست از محبّت برنمی‌دارند. امام سجّاد علیه السلام در دعای ابوحمزه می‌فرماید: «لَئن ادخلت النّار لاَخبرنَّ اَهل النّار بحُبّی لَک».[1] .
خداوندا اگر مرا به آتش بیندازی (باز دست از محبّت تو بر نمی‌دارم) و اهل آتش را آگاه می‌کنم که من محبّ تو هستم. در فرازی دیگر امام علیه السلام می‌فرماید:
«اِلهی لَو قَرَنْتَنی بِالاَصْفادِ و مَنَعْتَنی سَیبَکَ مِن بَینِ الاَشْهادِ... ما قَطَعْتُ رَجائی مِنکَ و لا صَرَفتُ وَجْه تَاَمیلی لِلعَفوِ عَنکَ و لا خَرَجَ حُبُّکَ مِن قَلبی».[2] .
خداوندا اگر مرا به بند کشی و بخشش خود را میان همه از من دریغ داری... امیدم را از تو بر نمی‌دارم و از گذشت تو روی آرزویم را بر نمی‌گردانم و حبّ تو از دلم بیرون نرود.
امام صادق‌علیه السلام علّت این حبّ و محبّت فراوان نسبت به خداوند را در مناجات خود این‌گونه بیان می‌فرمایند:
«سَیدی اَنَا مِنْ حُبِّکَ جائِعٌ لا اَشْبَعَ، اَنَا مِنْ حُبِّکَ ظَمانٍ لا اَرْوی و اَشوقاه اِلی مَن یرانی و لا اَراهُ».[3] . آقای من، من گرسنه سیری‌ناپذیر محبّت به تو هستم. من تشنه سیرنشدنی محبّت توام. آه که چه شوقی است به کسی که او مرا می‌بیند و من او را نمی‌بینم.
امام حسین علیه السلام در دعای عرفه می‌فرماید: «اَنتَ الَّذی اَزَلْتَ الاَغیارَ عَن قُلُوبِ اَحِبَّائِکَ حتَّی لَم یحِبُّوا سِواکَ».[4] . تویی که اغیار را از دل دوستانت بیرون کردی، تا جز تو را دوست ندارند.
امیرالمؤمنین علیه السلام در دعای کمیل اوج محبّت خود را بیان می‌فرماید: «اِلهی صَبرتُ عَلی حَرِّ نارِکَ فَکَیفَ اَصبِرُ عَلی فِراقِکَ».[5] . خداوندا من بر آتش قهر تو صبر و شکیبایی می‌کنم، ولی چگونه می‌توانم بر فراق و دوری از تو صبر کنم.
اینها بعضی از مناجات‌های عارفانه ائمّه علیهم السلام بود که نشانه‌ای از حبّ و محبّت شدیدِ ائمّه اطهار علیهم السلام به خداوند متعال است. آنها به دلیل ایمان ناب به خداوند، او را از همه چیز بیشتر دوست دارند. عَن الصادق علیه السلام: «لا یمْحضُ رَجُلٌ الاِیمانَ باللَّهِ حتَّی یکُونَ اللَّهُ اَحَبَّ اِلَیهِ مِن نَفْسِهِ و اَبیهِ و اُمِّهِ و وَلَدِهِ و اَهْلِهِ و مالِهِ و مِنَ النَّاسِ کُلّهُمْ».[6] .
امام صادق علیه السلام می‌فرمایند: ایمانِ انسان به خداوند، ناب و خالص نمی‌باشد، مگر آنکه خداوند را از خودش و پدر و مادر و فرزند و زن و مالش و از همه مردم بیشتر دوست بدارد.