تجزيه و تركيب فرموده امير المؤمنين حضرت على عليه السّلام در نهج البلاغه‌

لا تجعلن اكثر شغلك باهلك و ولدك، فان يكن اهلك و ولدك اولياء اللّه فانّ اللّه لا يضيع اولياءه، و ان يكونوا اعداء اللّه فما همّك و شغلك باعداء اللّه.

ترجمه: بيشتر سرگمى خود را صرف همسر و فرزندت مكن، زيرا اگر ايشان دوست خدا باشند خداوند دوستانش را ضايع و تباه نميسازد، و اگر دشمن او باشند پس نبايد همّت و كار خود را براى دشمنان خدا صرف نمائى.

لا: حرف، عامل جزم، ناهيه، مبنى بر سكون.

تجعلنّ: مركب است از « تجعل » و « نون مشدّده».

تجعل: فعل مضارع مفرد، مذكّر، حاضر، ثلاثى مجرّد از باب منع، يمنع، از باب فروع، صحيح، معرب، مشتق، متصرّف، فعل اخبارى ولى با « لاء ناهيه» از افعال انشائى محسوب ميشود، خاص، از افعال جارحه، تام، متعدّى به دو مفعول، ضمير « انت » در آن مستتر است به استتار وجوبى و فاعلش مى‌باشد.

نون مشدّده: حرف و براى افاده معناى تأكيد مى‌آيد، مبنى غير عامل.

اكثر: اسم، صحيح الآخر، مشتق، اسم تفضيل، متصرّف، معرب، منصرف، ثلاثى مجرّد، مفرد، معرّب باضافه بنابراينكه اضافه‌اش معنوى باشد و نكره محسوب شده در صورتيكه اضافه‌اش را لفظيّه بدانيم ولى در اضافه‌