المعى مسنداليه نيست زيرا يا مرفوع است بنابراينكه خبر باشد براى
[انّ] كه در بيت سابق قرار گرفته و آن عبارتست از:
انّ الذى جمع السّماحة الخ.
يا منصوب است بنابراينكه صفت باشد براى اسم انّ يا بتقدير [اعنى] و
بنابراين خبر [انّ] در قول شاعر پس از چند بيت بعد مى باشد و آن عبارت است از:
[اودى فلا تنفع الخ].
شرح فارسى:
توضيح
صفت آوردن براى مسنداليه
و چه بسا براى مسنداليه اعم از اينكه معرفه باشد و يا نكره بجهت
اغراضى كه ذيلا بيان ميشود صفت ميآورند:
1- بقصد كشف كردن معناى مسنداليه چنانچه گويند: الجسم الطويل العريض
العميق يحتاج الى فراغ يشغله (جسميكه داراى طول و عرض و ارتفاع هست فضا و مكانى
لازم دارد تا آنرا پركند) شاهد در صفات سهگانه (طويل- عريض- عميق) است كه از
معناى نهانى جسم پرده برداشته و آشكار مىكنند كه جسم آنست كه داراى اين سه بعد
باشد چنانچه در قول اوس بن حجر نيز وصف بهمين منظور آورده شده است: الا لمعى الّذى
يظنّ بك الظّن (البيت).
يعنى: دانشمندى كه نسبت بتو گمان كامل داشته باشد گويا بتحقيق ديده و
شنيده است، شاهد در [الّذى] استكه صفت كاشفه از الالمعى مىباشد.
ولى فرق اين بيت با مثال گذشته اينست كه موصوف در مثال قبل