و همچنين است فرق بين تحقير و تقليل و مصنّف بجهت اشاره نمودن به اينكه بين ايندو فرق است گفته:

شرح فارسى:

توضيح‌

نكره آوردن مسنداليه‌

و گاه مى‌شود كه مسنداليه را بجهت مقاصدى كه ذيلا شرح داده ميشود نكره مى‌آورند:

1- مقصود فردى از جنس است مانند آيه (20) از سوره (قصص) [ و جاء رجل من اقصى المدينة يسعى‌ ].

2- مقصود نوعى از جنس باشد مانند آيه (7) از سوره (بقره): [ و على ابصارهم غشاوة ] يعنى نوعى از پرده‌ها بر چشمهايشان مى‌باشد.

3- بجهت تعظيم يا تحقير: چنانچه آيه [ و على ابصارهم غشاوة ] را صاحب مفتاح مثال آورده و نيز مانند بيت مروان بن ابى حفصه:

له حاجب فى كل امر يشينه (البيت).

يعنى: براى آنمرد مانع بزرگى است در هرامريكه باعث معيوب بودن وى مى‌شود و از طلبيدن حق و حقيقت براى وى مانع كوچكى وجود ندارد.

شاهد در حاجب اوّلى و دوّمى است كه اوّلى دالّ بر تعظيم و دوّمى بر تحقير است.

4- بجهت دلالت بر تكثير چنانچه گويند: انّ له لابلا و ان له لغنما، يعنى او شتران و گوسفندان بسيارى دارد.

5- بجهت دلالت بر تقليل مانند آيه (15) از سوره (آل عمران)