[انتقاد بكتاب مفتاح العلوم‌]

دارد و همينقدار در عمل كردن در ظرف كفايت مى‌كند.

متن: و لكن كان غير مصون عن الحشو و التّطويل و التعقيد:

شرح عربى‌ و لكن كان اى القسم الثالث غير مصون اى غير محفوظ عن الحشو و هو الزائد المستغنى عنه و التّطويل و هو الزّيادة على اصل المراد بلا فائدة و ستعرف الفرق بينهما فى باب الاطناب و التعقيد و هو كون الكلام مغلقا لا يظهر معناه بسهولة.

ترجمه‌

مصنّف گويد:

ولى در عين حال قسم ثالث از مفتاح العلوم از حشو و تطويل و تعقيد محفوظ و مصون نمى‌باشد.

شارح گويد:

ضمير مستتر در [كان‌] بقسم ثالث راجع بوده و كلمه [مصون‌] بمعناى محفوظ مى‌باشد.

و مقصود از [حشو] كلمه زائدى است كه بآن نيازى نباشد و از تطويل زيادى بر اصل مراد بوده كه فائده‌اى بر آن مترتّب نشود و بزودى فرق بين حشو و تطويل را در باب اطناب خواهى دانست و تعقيد عبارتست از اينكه كلام گره‌دار بوده و بساده‌گى معنايش ظاهر نشود.

شرح فارسى:

توضيح‌

سپس مصنف در مقام انتقاد برآمده و مى‌گويد در عين اينكه كتاب مزبور واجد خصوصيّات مذكور هست معذلك از حشو و تطويل و تعقيد خالى نيست و هركدام از اينها از اسباب اخلال مى‌باشد.