فبالاضمار لانّ المقام للمتكلّم نحو انا ضربت او الخطاب نحو انت ضربت او الغيبة نحو هو ضرب لتقدّم ذكره امّا لفظا تحقيقا او تقديرا و امّا معنى لدلالة اللفظ عليه او قرينة حال و امّا حكما.

ترجمه‌

مصنّف گويد:

و اما تعريف مسنداليه پس گاهى بواسطه آوردن ضمير است زيرا مقام براى تكلّم يا خطاب و يا غيبت است.

شارح گويد:

مقصود از [تعريف مسنداليه‌] آنستكه آنرا معرفه بياورند.

معلوم باشد در اينجا تعريف و در مبحث مسند تنكير را مقدّم ساخت زيرا اصل در مسنداليه تعريف و در مسند تنكير مى‌باشد.

سپس در ذيل [للتكلّم‌] مثال انا ضربت و در [او الخطاب‌] انت ضربت و در [او الغيبة] هو ضرب را ذكر كرده و مى‌افزايد:

در مورد آوردن ضمير غايب ذكر مسنداليه لازم است قبلا گذشته باشد چه حقيقتا و چه تقديرا و چه معنا زيرا قرينه لفظيّه يا حاليّه بر آن دلالت دارد و گاه باشد كه ذكر مسنداليه قبلا از حيث حكم مقدّم شده است.

شرح فارسى:

توضيح‌

تعريف مسنداليه‌

وجه اينكه مصنّف در احوالات مسنداليه بحث از تعريف را بر تنكير مقدّم نمود و در احوالات مسند عكس آنرا متعرّض شد اينستكه اصل در مسنداليه تعريف و در مسند تنكير است.