نجس العين در غير انتفاعاتى كه دليل بر حرمتش قائم شده برخى از
اساطين (مرحوم كاشف الغطاء) در شرحش بر قواعد اختيار فرموده كه انتفاع بردن از نجس
همچون متنجّس جايز است البتّه در اينمسئله به تفصيلى قائل شدهاند كه از آن انتزاع
مخالفت با ما نمىشود، وى فرموده:
جايز است كه از اعيان نجس و متنجّس غير از آنچه نصّ بر منعش وارد شده
همچون ميته نجس كه قابل انتفاع نبوده و از آنچه عرفا استعمال محسوب مىشود ممنوع
مىباشيم استفاده ببرند و دليل بر جواز انتفاع اخبارى است كه در اين باب وارد
گرديده و اجماعى است كه بر آن قائم شده است.
و همچنين است استصباح بواسطه روغن متنجّس زير سقف كه اين انتفاع نيز
البتّه از مصاديق انتفاعاتى است كه دليل بر منعش قائم شده و ما حقّ چنين انتفاعى
را نداريم.
سپس فرموده:
و امّا اخبار و ادلّهاى كه دلالت بر منع از انتفاع نسبت به نجس و
متنجّس دارند، بايد بگوئيم:
بر عليه ما نبوده زير مىتوان آنها را با مخصوص و يا منزّل بر
انتفاعى دانست كه دلالت بر عدم احترام به دين داشته و از آن كشف عدم مبالات مىشود
و امّا انتفاعات حلالى كه كوچكترين بىاحترامى از ناحيه آنها نسبت به دين متوجّه
نمىباشد نظير آنكه شخص شيئ متنجّس يا نجس را بكار برده و پس از رفع حاجت خود و
آنچه را كه با آن تماس پيدا كرده آب بكشد ابدا مشمول اين ادلّه نيست و بر حكم اصل
يعنى اصالة الاباحه باقى مىباشد. انتهى.
مقاله مرحوم مصنّف و نظر در كلام كاشف الغطاء (ره)
مرحوم مصنّف مىفرمايند:
اينكه مرحوم كاشف الغطاء در كلامش عدم جواز انتفاع به ميته را مقيّد
ساخت به « ما يسمّى استعمالا» شايد بمنظور اخراج همچون ايقاد به ميته يا سدّ
ساقيه آب و