ترجمه:

تضعيف استدلال باجماع بر حرمت انتفاع از روغن متنجّس‌

و امّا اجماعاتيكه بر حرمت انتفاع از روغن متنجّس بآنها استدلال شده پس در دلالتشان بر مدّعا نظر و اشكال است كه با نظر و تأمّل در آنها وجه نظر ظاهر و آشكار مى‌گردد چه آنكه از ظاهر كلام مرحوم سيّد مرتضى كه قبلا نقل شد بدست مى‌آيد مورد اجماع نجاست چيزى است كه اهل كتاب با آن مباشرت ورزيده و تماس پيدا كرده‌اند.

اگر گفته شود:

مرحوم سيّد عدم جواز اكل و انتفاع از متنجّس را نيز در كلام خود آورده و اين دلالت دارد بر اينكه حرمت اكل و انتفاع از متنجّس نيز مورد اجماع مى‌باشد.

در جواب مى‌گوئيم:

حرمت اكل و انتفاع از فروعى است كه بر نجاست متفرّع بوده نه اينكه معقد اجماع و مورد آن باشد و بعبارت ديگر:

وقتى شيئى را متنجّس دانستيم يكى از امورى كه بر آن متفرّع مى‌گردد حرمت تناول و انتفاع از آن مى‌باشد و لازم نيست وقتى اجماع بر نجاست شيئى اقامه شد بر حرمت تناول و انتفاع از آن نيز اجماع منعقد باشد و بهرتقدير اجماعى كه مرحوم سيّد ادّعاء فرموده‌اند راجع به اصل نجاست است نه در احكام نجس كه حرمت اكل و انتفاع باشد و شاهد بر اين گفتار آنستكه خلاف باقى فقهاء در اصل نجاست اهل كتاب بوده نه در احكام نجاست فلذا مرحوم سيّد براى ابطال كلام آنها فرموده‌اند نجاست اهل كتاب اجماعى است.

و امّا اجماعى را كه مرحوم شيخ طوسى در كتاب خلاف ادّعاء فرموده است على الظّاهر معقد و مورد آن چيزى است كه بين وى و مخالفينش محل اختلاف واقع شده و آن عبارتست از جواز بيع و نجاست روغنى كه موش در آن مرده باشد چه آنكه ابن داود يكى از مخالفين مرحوم شيخ بوده و او روغن را بموت موش در آن نجس نمى‌داند چنانچه ابو حنيفه نيز كه يكى ديگر از مخالفين وى محسوب مى‌شود فروش روغن متنجّس را جايز مى‌داند حال مرحوم شيخ براى اثبات مدّعاى خود متمسّك‌