ترجمه:

فائده علم اصول‌

هرمتشرّع و اهل ديانتى مى‌داند كه كلّيّه افعال اختيارى انسان در شريعت مقدّس اسلامى حكمى داشته و بيكى از احكام پنجگانه يعنى وجوب، حرمت، استحباب، كراهت و اباحه متّصف مى‌باشد.

و نيز مى‌داند كه اين احكام براى همه بعلم ضرورى معلوم و روشن نيست بلكه بسيارى از آنها جهت اثباتشان نياز به اعمال نظر و اقامه دليل دارند و بعبارت ديگر اكثر آنها از علوم نظرى هستند به ضرورى.

و علم اصول تنها علمى است كه تدوينش بخاطر استعانت بر استدلال نسبت باحكام شرعى مى‌باشد بنابراين فائده آن كمك گرفتن و متمسّك شدن بآن است جهت استدلال براى احكام از طريق ادلّه و براهين آنها.

بيان مراد

حاصل مراد مصنّف از اين عبارات آنست كه:

بر احدى پوشيده نيست كه تمام افعال و حركات و سكنات كه از روى اختيار از انسان سر مى‌زند از نظر شرع انور اسلام داراى حكمى از احكام پنجگانه مى‌باشند برخى واجب و دسته‌اى حرام و بعضى مستحبّ و پاره‌اى مكروه و احيانا افعالى ديگر مباح مى‌باشند.

و بدون ترديد علم باين احكام ضرورى و بديهى نبوده لاجرم براى دست يافتن بآنها نياز به اعمال فكر و اقامه دليل مى‌باشد پس علم باحكام خمسه از جمله علوم نظرى است و معناى علم نظرى آنستكه محتاج به استدلال و تمسّك به اقامه برهان مى‌باشد در نتيجه براى پى بردن به احكام افعاليكه از انسان صادر مى‌شود و اينكه هرفعلى داراى چه حكمى مى‌باشد نياز به استعانت و كمك گرفتن از دليل مى‌باشيم و در اين راه تنها علمى كه مى‌تواند ما را يارى نمايد علم اصول فقه مى‌باشد چه آنكه تدوين و تأسيس آن صرفا بخاطر همين جهت مى‌باشد.