1- تنصيص: يعنى تصريح اهل لغت.

2- اطرّاد: يعنى شيوع استعمال لفظ در معنى.

3- عدم صحّت سلب: يعنى نتوان معنائى را از لفظى سلب كرد.

4- تبادر: يعنى معنائى از لفظ بدون قرينه بذهن بيايد.

و علامت مجاز آنست كه هيچيك از اين امور چهارگانه در آن نباشد.

بحث سوّم فائده بحث از حقيقت و مجاز

فائده اين بحث آنست كه، اگر لفظى بدون قرينه در آيات و اخبار وارد شد در صورتى كه معناى حقيقى و مجازى آن را بدانيم لازم است آن را بر معناى حقيقت حمل كنيم.

تبصره‌

اگر لفظى فقط يك معناى حقيقى و يك معناى مجازى داشت در صورتى كه قرينه بر عدم اراده معناى حقيقى در كلام باشد واضح است كه لفظ را بر همان معناى مجازى بايد حمل نمود، و اگر احيانا مجازات متعدّد بودند قاعده اينستكه مجازى را كه از ساير مجازات بحقيقت نزديكتر است و اصطلاحا « اقرب المجازات» مى‌نامند بر غير مقدّم كرده و لفظ را بايد بر آن حمل نمود و در صورتيكه چنين مجازى بين معانى غيرحقيقى وجود نداشت تمام باهم مساوى بوده و بدون قرينه خاصّى بر مراد متكلّم نميتوان لفظ را بر هيچيك از آنها حمل كرد از اينرو اگر كلام خالى از قرينه بود حكم آنستكه، بايد توقّف نمود تا متكلّم قرينه‌اى بر اراده خصوص يكى از مجازات نصب كند.