قوله: و ترغبون ان تنكحوهنّ: آيه (127) از سوره نساء.

متن: و ممّا يحتملهما قوله:

انشده ابن السّيّد، فان قدر « فى » اوّلا و « عن » ثانيا فمدح، و ان عكس، فذمّ، و لا يجوز ان يقدّر فيهما معا « فى » او « عن » ، للتّناقض.

و محلّ « انّ » و « ان » وصلتهما بعد حذف الجارّ نصب عند الخليل و اكثر النّحويّين حملا على الغالب فيما ظهر فيه الاعراب ممّا حذف منه و جوّز سيبويه ان يكون المحل جرّا، فقال بعد ما حكى قول الخليل: و لو قال انسان انّه جرّ لكان قولا قويا و له نظائر نحو قولهم: لاه ابوك.

و امّا نقل جماعة منهم ابن مالك انّ الخليل يرى انّ الموضع جرّ و ان سيبويه يرى انّه نصب، فسهو.

ترجمه:

ذكر شاهد براى احتمال تقدير «فى» و «عن»

مصنّف گويد:

از امثله‌اى كه احتمال تقدير « فى » و « عن » هردو در آن داده مى‌شود قول شاعر است كه گفته:

يعنى: و خالد اراده مى‌كند در اينكه بجاى آورد كسب شرافت‌مندانه‌اى را و منصرف مى‌كند او را بر اينكه خشنود باشد از كار زشت.

شاهد در « ان يبنى» و « ان يرضى» است كه در هريك احتمال مى‌رود « فى » يا « عن » محذوف باشد اين شعر را ابن السّيّد انشاد كرده است و بهر تقدير اگر در « ان يبنى» فى و در « ان يرضى» عن مقدّر گرفته شود بيت مدح محسوب شده و در صورت عكس آن ذمّ مى‌باشد و جايز نيست كه در هر دو