قبول نموديم زيرا هيچ علّت ديگرى براى منجر شدن باين نتيجه فاسد وجود ندارد بدليل اينكه اصل قضيّه كه آنرا كبرى قرار داده‌ايم صادق بوده و چون قياس نيز در هيئت شكل اوّل بوده قطعا منتج و بدون اشكال است لاجرم تنها علّت فساد نتيجه فساد صغرى يعنى نقيض عكس ميباشد پس بايد عكس مورد ادعاء يعنى « لا شئ من الحجر بانسان » را قبول كنيم چنانچه از ابتداء مدعا همين بود .

در نتيجه بايد گفت عكس سالبه كليّه، سالبه كلّيه است .

متن : و الجزئيّة لا تنعكس اصلا لجواز عموم الموضوع او المقدّم:

ترجمه : قضيّه‌ايكه جزئى است عكس ندارد زيرا ممكنست موضوع يا مقدّم اعم از محمول باشد .

حاشيه : قوله : عموم الموضوع :

و حينئذ يصحّ سلب الاخصّ عن بعض الاعم لكن لا يصحّ سلب الاعم عن بعض الاخصّ مثلا : يصدق « بعض الحيوان ليس بانسان » و لا يصدق « بعض الانسان ليس بحيوان » .

ترجمه :

عدم عكس در قضيّه سالبه جزئيّه‌

قضاياى سالبه جزئيه داراى عكس نيستند و براى آن مصنّف علّتى ذكر نموده كه مرحوم محشّى در ذيل آن ميفرمايد :

وقتى در قضيّه‌اى موضوع از محمول اعم بود صحيح است محمول اخصّ را بطور سلب جزئى از موضوع اعمّ سلب نمود چنانچه در قضيّه ذيل :

« بعض الحيوان ليس بانسان » سلب انسان ( اخص ) از حيوان ( اعم ) بطور سلب جزئى صحيح بوده و قضيّه صادق است .

آثار الباقية في شرح الحاشية، ص