اينستكه نويسنده نبودن براى او ضرورى و لازم نيست .

و چنانچه ملاحظه ميشود نسبت مذكور در قضيه « نويسنده بودن » است و خلاف آن « نويسنده نبودن » ميباشد و معناى امكان سلب ضرورت از « نويسنده نبودن » براى « زيد » است .

ممكنه عامه‌

و آن قضيه‌اى است كه در آن محمول را براى موضوع بطور امكان اثبات و يا از آن سلب نمايند چنانچه مثالش گذشت .

وجه تسميه‌

امّا اينكه بآن « ممكنه » گويند جهتش اينستكه مشتمل بر قيد « امكان » بمعناى سلب ضرورت جانب مخالف قضيه مى‌باشد .

و امّا « عامّه » اش ميگويند زيرا از ممكنه خاصّه كه شرح آن بعدا مى‌آيد اعمّ است .

حاشيه : قوله : فهذه بسائط :

اى القضاياء الثّمان المذكوره من جملة الموجّهات بسائط .

ترجمه : مرحوم محشّى در ذيل كلام مصنّف كه ميگويد : فهذه بسائط ميفرمايد :

قضاياى هشتگانه‌اى كه در زمره قضاياى موجّهه ذكر شد بسائط هستند .

شارح گويد :

مقصود از قضاياى هشتگانه : ضروريّه مطلقه، مشروطه عامّه، وقتيه مطلقه، منتشره مطلقه، دائمه مطلقه، عرفيه عامه، مطلقه عامه و ممكنه عامه است كه چهار قضيّه اوّل از قيد « ضرورت » و دو قضيه پنجم و ششم از قيد

آثار الباقية في شرح الحاشية، ص