ذكره بعضهم، و هو منتقض بأم، فإنها تشاركها في ذلك، تقول: أقام زيد أم لم يقم؟

[آمدن همزه براى طلب تصور و تصديق‌]

ترجمه: مصنّف گويد:

2- حكم دوّمى كه براى همزه استفهام بوده اينستكه براى طلب تصوّر مى‌باشد، مانند:

أزيد قائم ام عمرو (آيا زيد ايستاده يا عمرو).

و براى طلب تصديق نيز مى‌آيد مانند:

أزيد قائم (آيا زيد ايستاده است).

ولى « هل » مختص است به طلب تصديق و براى تصوّر نمى‌آيد مانند:

هل قام زيد (آيا زيد ايستاد).

و بقيّه ادوات استفهام مختص هستند بطلب تصوّر مانند:

من جائك (چه كسى نزد تو آمد) و ما صنعت (چه كردى) و كم مالك (دارائى تو چقدر است) و اين بيتك (خانه‌ات كجا است) و متى سفرك (چه زمانى مسافرت تو مى‌باشد).

در تمام اين امثله ادوات استفهام براى طلب تصوّر آمده‌اند.

3- حكم سوّمى كه براى همزه استفهام مى‌باشد اينستكه هم بر سر جمله داخل شده همچون مثالهائى كه گذشت و هم بر نفى وارد ميشود مانند:

الم نشرح لك صدرك‌ ( آيا سينه تو را نگشاديم) و او لما اصابتكم مصيبة ( آيا مصيبت بشما نرسيد) و مانند قول قيس بن ملوح: