إذ كان ردّ ما لم تلفظ به إنما يكون بالكلام التام؛ فلهذا قال: « إن أهلي جيرة- البيت» و « و ما كنت مذ أبصرتني- البيت».

ترجمه:

[مسئله نحوى در امّ متّصله‌]

مسئله نحوى‌

ام متّصله‌اى كه جواب ميخواهد بايد جوابش به تعيين و تشخيص مستفهم‌عنه باشد چه آنكه سؤال از تعيين مى‌باشد، بنابراين وقتى گفته شد:

ازيد عندك ام عمرو (آيا زيد نزد تو است يا عمرو).

در جواب گفته ميشود زيد يا گفته ميشود: عمرو.

و هرگز لفظ « لا » يا « نعم » را نبايد آورد.

سؤال‌

اگر در مقام انتقاد بآنچه گفتيم كسى بگويد:

ذو الرّمه در ابياتى كه سروده جواب « ام » را با « لا » آورده پس چطور گفتيد آوردن « لا » در جواب « ام » غلط است.

ابيات ذو الرّمه عبارتند از:

يعنى: مى‌گويد پيرزنى كه راه رفتن من در وقت صبح و عصر از نزد اهل خود بر در خانه او است كه آيا تو صاحب زن هستى در اين شهر يا خصومت ميورزى يا كسيكه مى‌بينيم تو را بجهت خاطرش در بصره يكسال توقف مى‌نمائى.