على (ع) بود. رك الاصابه، حرف ميم شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد 1/ 210.

اشاره است به فوران آب از تنور پيرزالى به هنگام طوفان نوح. در قرآن كريم نيز به آن اشارت رفته است. رك: سوره 11 آيه 42 و سوره 23 آيه 17.

چون يونس پيامبر از شكم ماهيى كه او را بلعيده بود در ساحل دريا افتاد درخت كدويى بر سر او سايه افكند. رك سوره 37 آيه 146.

نام دو بت از بتان عرب.

منظور از دسته‌هاى تركه، چوبهاى باريكى است كه ايوب زن خود را با آنها زد تا سوگند نشكسته باشد. زيرا شيطان زن را در نزد ايوب به بدى ياد كرده بود و ايوب سوگند خورده بود كه او را سخت بزند. چون حقيقت بر او آشكار شد تا قسم خود خلاف نكرده باشد دسته‌اى از تركه‌هاى باريك بر گرفت و يك بار بر زن زد. رك سوره 38/ آيات 40 تا 43.

حبيب بن مسلمه فهرى از مردم مكه بود و در شام مى‌زيست و چون بسيار در روم جنگيده بود او را حبيب الروم مى‌خواندند. در زمان معاويه در ارمينيه به سال 42 درگذشت در آن هنگام امير آن بلاد بود.

شادروان محدث معتقد است كه نام اين شخص عبد اللّه است نه عبد الرحمن. ابتدا از موافقان على (ع) بود و بعدها به معاويه پيوست و از دشمنان سرسخت على (ع) گرديد. در زمان يزيد از جانب او به جنگ عبد اللّه بن زبير رفته است و نيز تا زمان عبد الملك بن مروان زنده بوده. رك الغارات چاپ محدث ص 418.- م.

عمارة بن عقبة بن ابى معيط در فتح مكه اسلام آورد. او برادر وليد بن عقبه است كه از مخالفان على (ع) بود.

ابو روق، عطية بن حارث همدانى، از تابعين است و از معتقدان به ولايت اهل بيت (ع). رك جامع الرواة 1/ 538.

غريين، نام دو بنا چون صومعه‌اى در نزديكى مشهد على (ع) بود مى‌گفتند آنها را يكى از پادشاهان آل منذر. بر سر گور دو نديم خود كه به هنگام مستى كشته بود ساخته.

مسعر بن كدام، ابو سلمه كنيه داشت و از مردم كوفه بود و از راويان ثقه. به سال 55 يا 53 درگذشته است.

طلقاء آزادشدگان، مراد كسانى است كه در فتح مكه اسير شدند و رسول اللّه (ص) آنان را آزاد كرد. خاندان ابو سفيان از اين گروه بودند.

توبه/ 51.

ابو حمزه، شادروان محدث احتمال داده كه ابو جمره باشد كه نام او نصر بن عمران ضبعى است. او از راويان ثقه است از مردم بصره بود و در خراسان مى‌زيست. يا ممكن است ابو حمزه عمران بن ابى عطاء واسطى باشد، معروف به القصاب. از راويان حديث. رك الغارات ص 443.

ما زن بن حنظله. شيخ در رجال خود وى را از اصحاب على (ع) شمرده است.

ثعلبة بن يزيد حمّانى، صاحب شرطه على (ع) بود و از شيعيان سخت دلبسته او. رك ميزان الاعتدال 1/ 371.

نعمان بشير بن سعد انصارى، پدرش بشير از صحابه بود. بشير نخستين كسى بود كه با ابو بكر بيعت كرد. نعمان در سال 14 هجرى به دنيا آمد. قاضى دمشق بود و معاويه او را امارت كوفه داد تا زمان مرگ معاويه بر اين مقام بود رك تهذيب التهذيب 10/ 447.

شرح حال او گذشت.

محمد بن يوسف بن ثابت از راويان ثقه است. رك تقريب التهذيب 2/ 388.

محلّ بن خليفه طالبى، از راويان ثقه است. رك تهذيب التهذيب 10/ 60.

ابو طفيل عامر بن واثله كنانى در سال اول هجرى متولد شده به كوفه آمد و در زمره اصحاب على (ع) بود و در جنگهاى او شركت داشت. پس از شهادت على (ع) به مكه بازگرديد و در آنجا بود تا در سال 100 جهان را بدرود گفت.

الاستيعاب 4/ 116.

درّه نوعى تازيانه سبك.

ابو صالح عبد الرحمن حنفى از راويان ثقه است از تابعين بود و از اصحاب على (ع). رك تهذيب التهذيب 6/ 256.