29 توابع (عطف به حروف)

به مثال‌هاى زير توجّه كنيد:

1. « ابراهيم نبي و خليل»

2. «لَقَدْ أَرْسَلْنا نُوحاً وَ إِبْراهِيمَ»

3. «فَقُلْ لِي عَمَلِي وَ لَكُمْ عَمَلُكُمْ»

در مثال «1»، گوينده، دو خبر را به ابراهيم نسبت داده است. او به جاى اين‌كه بگويد « ابراهيم نبي، ابراهيم خليل» با آوردن حرف « واو » خود را از تكرار كلمه ابراهيم بى‌نياز كرده است. به حرف « واو » كه دلالت بر اشتراك مى‌كند « حرف عطف» گويند.

در مثال «2»، « نوح » و « ابراهيم » در مفعول بودن مشترك هستند و اين اشتراك، به وسيله « واو » بيان شده است.

در مثال «3»، بر خلاف مثال‌هاى قبل كه از عطف كلمه به كلمه (مفرد به مفرد) سخن مى‌گفتيم، عطف جمله به جمله به كار رفته است. دو جمله « لي عملي» و « لكم عملكم» هر دو در مفعول به « قل » بودن، مشترك هستند و اين اشتراك را حرف عطف، بيان مى‌كند.

پس به‌طور كلى حرف عطف حرفى است كه اشتراك در حكم را مى‌رساند.

به « نبي »، « نوح »، « لي عملي» كه قبل از حرف عطف قرار گرفته‌اند، « معطوف عليه» و به « خليل »، « ابراهيم » و « لكم عملكم»، « معطوف » گفته مى‌شود.

آشنايى با بعضى از حروف عاطفه و معانى آنها

1. « واو »: واو فقط اشتراك بين معطوف و معطوف عليه را مى‌رساند. پس وقتى‌