مزيديه كه در آن‌وقت مجمع علماء شيعه و مركز فقهاء اماميه بود كرد و بمجلس درس محقق اول‌[1] وارد شد و علما و فقهاء آنجا همگى بحضورش رسيدند و محقق يك‌يك آنها بخواجه معرفى كرد و مرتبه علمى كسانى را كه در آن مجلس حاضر بودند بيان نمود و خواجه پس از ديدار ايشان باردو مراجعه كرد.

رصد مراغه‌

خواجه پس از بازگشت بمراغه كه پايتخت خان مغول بود از طرف هلاكو مأمور به بستن رصد گرديد و فرمان شد در جائى كه شايسته باشد و براى رصد ستارگان بكار آيد عمارتى درخور آن كار بنا كنند. خواجه براى محل رصد پشته بلندى را در شمال شهر مراغه اختيار كرد و بر فراز آن بنياد رصدى عالى نهاد.

هلاكو علاوه بر مال بسيارى كه براى تهيه اسباب و آلات رصدخانه از خزانه بخواجه طوسى داد اوقاف كل ممالك خويش را باختيار وى نهاد تا اعشار آنرا گرفته صرف مخارج رصد نمايد، و خان برحسب درخواست خواجه جمعى از علماء رياضى و دانشمندان و ماهران در علم نجوم را از اطراف بلاد بخواست تا در اين امر دستيار وى باشند كه از جمله آنان مؤيد الدين بن برمك بن مبارك عرضى از دمشق‌[2] و نجم الدين دبيران كاتبى از

[1]محقق اول جعفر بن حسن بن يحيى هذلى حلى ملقب به نجم الدين و مكنى به ابو القاسم و معروف به محقق اول از فقهاء و بزرگان علماى شيعه اماميه است او را تصانيف نافعه بسياريست كه از جمله كتاب «شرايع الاسلام» و «مختصر نافع» و كتاب «نكت النهايه» است تولدش در سال 602 وفاتش بقول صحيح در 676 بوده است.

[2]مؤيد الدين بن برمك بن مبارك عرضى دمشقى (منسوب به عرض بضم عين نام قريه‌ايست در دمشق) از مهندسان و علما و فلاسفه است. او ابتدا در-