نام کتاب : تعليقه بر الهيات شرح تجريد نویسنده : الخفري، محمد بن احمد جلد : 1 صفحه : 12
چنان كه گويند محقّق كركى در هنگام سفرهاى زيارتى خود به جهت اطمينان
از ديانت و فقاهت و امانت وى، خفرى را جانشين خود مىكرد و مردم را در غياب خود
براى امور دينى و حلّ مسائل در اين باب به او ارجاع مىداده است. از اين امر نيز
مىتوان دريافت كه وى علاوه بر تبحّر و اشتغال در امور فلسفى، در فقه و علوم دينى
نيز واجد مرتبه و مقامى بوده است كه فقيه زمان محقّق كركى او را در غياب خود در
حلّ مسائل فقهى مردم جايگزين خود مىكرده است. گويا اقامت وى در كاشان به همين
دليل بوده است.[1]
شهرت خفرى در منابع و تذكرهها بيشتر به عنوان حكيم و فيلسوف بوده و
نه متكلّم، گرچه او داراى آثار كلامى نيز بوده است. اساسا شخصيّت خفرى حتّى در
شاخه حكمت و فلسفه چندان شناخته شده نيست تا چه رسد به موقعيت او در كلام. امّا
گفتنى است كه او علاوه بر اين دو شاخه از علوم عقلى، به نجوم و هيئت نيز اشتغال
داشته و از اين جهت اگر نگوييم هيچ امّا توجّه بسيار كمى به او شده است. امّا با
مطالعه در آثار نجومى او خصوصا در تفسير وى درباره آية الكرسى با اين جنبه مغفول
از شخصيت وى مواجه مىشويم. چه اينكه او در اين اثر در تفسيرلَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي
الْأَرْضِ
به
نحو دقيق و بديعى به طرح مباحث نجومى پرداخته است. خوشبختانه اين اثر خفرى توسط
محقّق ارجمند آقاى على اوجبى تحقيق و تصحيح شده و در مجموعه گنجينه بهارستان به
چاپ رسيده است.[2]
از آنجا كه خفرى فيلسوفى با ذوق و متألّه بوده، آراى وى در ميان
حكيمان و بزرگان علم مورد توجّه بوده است، چنان كه بر حاشيه وى بر شرح قوشچى
بزرگانى چون ميرداماد، ملّا شمساى گيلانى، غياث الدين منصور دشتكى، محمد بن حسين
آقا جمال خوانسارى، حسين بن ابراهيم تنكابنى و ديگران كه قريب به 20 تن
[1]ر. ك: ريحانة الأدب، ج 1- 2، ص 154 و مجالس المؤمنين، ج 2،
صص 233- 234.
[2]ر. ك: گنجينه بهارستان، علوم قرآنى و روايى 1، صص 185-
212.
نام کتاب : تعليقه بر الهيات شرح تجريد نویسنده : الخفري، محمد بن احمد جلد : 1 صفحه : 12