اصحاب‌[1] گفته‌اند: عقد باطل است و زن از شوهر خود ارث نمى‌برد كه اين سخن جاى بحث دارد.

اگر مرد بيمار همسر خود را طلاق بدهد، زن تا يك سال از وى ارث مى‌برد مگر شوهر بهبودى يابد [و به علت ديگرى غير از آن بيمارى كه طلاق در آن واقع شده بميرد] يا زن ازدواج مجدّد نمايد.

مرد از زن مادامى كه در عده طلاق رجعى است ارث مى‌برد.

بنابر ديدگاه درست، مرد و زنى كه ازدواج موقّت كرده‌اند، هر چند شرط توارث كرده باشند، از يكديگر ارث نمى‌برند. (بنا بر نظر مشهور در ازدواج موقّت زن و شوهر بدون شرط توارث از يكديگر ارث نمى‌برند. و در ثبوت توارث در صورت شرط آن در عقد، اختلاف است. [جواهر 30/ 190- 193])

وَلاء:

بر خلاف زوجيّت كه با همه طبقات ارث جمع مى‌شد، ولاء مترتّب بر سه طبقه مذكور در باب نسب مى‌باشد و بسان طبقه چهارمى است كه در صورت نبود سه طبقه قبل نوبت به آن مى‌رسد. ولاء داراى اقسامى است:

قسم نخست: ولاء عتق: آزاد كننده برده در صورت وجود شرايط زير از او ارث مى‌برد:

1. برده را مجانى و تبرّعاً آزاد كرده باشد.

2. از جنايت برده تبرّى نكرده باشد.

در صورت وجود دو شرط بالا و در صورتى كه آزاد كننده مرد باشد ارث بَرده و ارث‌

[1] از آن جمله است: شيخ صدوق در مقنع، ص 358 و شيخ طوسى در ايجاز، ص 276 و همين رأى را برگزيده‌اند: ابن زهره در غنيه، ص 331 ابن ادريس در سرائر، ج 3، ص 283 محقق حلّى در شرايع، ج 4، ص 835 علامه حلّى در قواعد، ج 2، ص 178 تحرير، ج 2، ص 168 همچنين شهيد اوّل و شهيد ثانى در لمعه، ص 248، و مسالك، ج 13، ص 177 همين ديدگاه را برگزيده‌اند. صاحب جواهر در ج 39، ص 196 نيز همين ديدگاه را انتخاب كرده است.