responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : جواهر الفرایض در ارث (ترجمه) نویسنده : الطوسي، الخواجة نصير الدين    جلد : 1  صفحه : 110

و در پايان عدد قابل قسمت بر «60» و «8» را كه «120» است بدست مى‌آوريم زيرا اين دو عدد در (4) متشارك هستند درنتيجه «120» كوچكترين عددى است كه بر تمام اعداد ياد شده قابل قسمت است. [زيرا قانون متوافقين اين بود كه براى به‌دست آوردن مخرج مشترك وفق يكى از دو عدد را در ديگرى ضرب كنيم و چون وفق اين دو عدد، (4) است، حاصل ضرب يك چهارم يكى از دو عدد «60» و «8» در ديگرى، عدد «120» خواهد بود].

فصل: [پيرامون اقسام عدد]

كسر بر دو قسم است: مفرد، و مركّب.

مفرد: مانند (6)، و جزيى از «15» [/ 15].

ومركّب بر دو قسم است: مضاف، و معطوف.

مضاف: مانند نصفِ (6)، يا جزيى از «15» از جزيى از «3» [/ يك پانزدهم از يك سوم‌][1].


[1] درعبارت متن رساله چنين آمده است: «أو جزء من خمسة عشر هي جزء من ثلاثة» وشايد در اصل به جاى «هي»، «مِن» بوده به اين صورت: «أو جزء من خمسة عشر من جزءِ من ثلاثة» يعنى (15) از (3) كه در رياضى به اين صورت نوشته مى‌شود:.

قرينه آن اين است كه در رساله خلاصة الحساب شيخ بهايى نيز براى عدد مضاف چنين مثال زده: «كنصفِ السدس، و جزءٍ من أحد عشر من جزءٍ من ثلاثة عشر» كه به معناى يك يازدهم از يك سيزدهم است به اين صورت:

و درهمان رساله براى عدد معطوف همان مثال را زده با اين تفاوت كه به جاى «من»، «و» به كار رفته است آنجا كه گفته: «جزء من أحد عشر و جزء من ثلاثة عشر» كه چنين معنا مى‌شود: يك يازدهم و يك سيزدهم و در رياضى چنين نوشته مى‌شود: 11 و 13.

نام کتاب : جواهر الفرایض در ارث (ترجمه) نویسنده : الطوسي، الخواجة نصير الدين    جلد : 1  صفحه : 110
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست