ستمگران و متعصبان كور تصور كرده‌اند، لذا خودش را در اين اشتبلاه و خطا انداخته است!

او در اين كلامش به دنبال كلمه «اسماعيليه» عبارت «و ديگر جريانات دينى» را اضافه كرده است. كاش براى ما اين جريانات دينى را نام مى‌برد تا بحث ما با او يك بحث كامل و فراگير مى‌شد و چون او به اتهام بزرگش بر عليه اسماعيليه اكتفا كرده است، ما هم تنها در همين مورد با او به بحث خواهيم پرداخت و پس از اين به نقد انديشه‌هاى ديگر وى در اين مقاله مى‌پردازيم:

اولين اشكالى كه بر اين سخن وى وارد مى‌كنيم اين است كه وى مشخص نكرده كه مراد او از اسماعيليه، كدام يك از اسماعيليه‌ها است. زيرا در تاريخ، دو مذهب به نام اسماعيليه وجود دارد كه با هم متباين و متعارضند. درحالى‌كه استاد سماك براى ما نگفته كداميك از آنها عبارت است از جنبش سياسى‌اى كه از اسلام تنها پوسته آنرا گرفته است.

استاد سماك اين كار را نكرده است زيرا همچنانكه گفتيم او در اين ادعاهاى باطل مقلد ديگران بوده است نه مجتهد و صاحب‌نظر. ازاين‌رو- بدون اينكه قصدى داشته باشد- در گمراهى افتاده و خواسته كه ديگران را نيز در اين مهلكه بيندازد همچنانكه كسانى كه او از آنها بدون تأمل و دقت تقليد كرده است، چنين كرده‌اند.

استاد سماك در اين مسأله از غزالى صاحب كتاب «فضائح الباطنية» كه در واقع فضيحتى براى مؤلف آن است، تقليد كرده است. زيرا غزالى بين دو مذهبى كه نام اسماعيليه را حمل مى‌كنند تفاوتى قائل نشده است. تفاوتى قائل نشده است نه ناآگاهانه، بلكه آگاهانه. زيرا كسانى كه به او دستور داده‌اند اين كار را بكند برايشان اهميت داشته كه تفاوتى بين اين دو مذهب نباشد. و از آنجا كه وى‌