نام کتاب : اسماعيليان و مغول و خواجه نصير الدين طوسي نویسنده : حسن امین جلد : 1 صفحه : 217
كند، نه همه آن.
منگوقاآن دو حمله را تدارك ديد: حملهاى به سوى شرق و حملهاى ديگر
به سوى غرب. وى رهبرى حمله اوّل را به برادرش قوبيلاى قاآن سپرد و وظيفه او را در
اين حمله چنين تعيين كرد: وادار كردن مملكتهاى تبت و ختا[1] و برخى از
بخشهاى هند كه به ختا متصل است و مناطق ديگرى كه امروزه اسامى آنها تغيير يافته و
در نتيجه نمىتوان حدود آنها را بهطور دقيق معين كرد، به تسليم شدن.
منگوقاآن فرماندهى حمله دوم را به برادرش هلاكو سپرد و وظيفهاش را
چنين معين نمود: ورود به مصر پس از گذشتن از ايران و عراق و شام و همچنين
[1]ابن خلدون در مورد ختا چنين مىگويد: «آنهابزرگترين قبيله از قبايل ترك در
ماوراء النهر هستند.
آنها امتى بياباننشين بودهاند كه در چادرها زندگى مىكرده و دين
زرتشتى داشتهاند. آنها در نواحى اوزگند و بلاد ساغور و كاشغر اقامت داشتهاند.»
در نظر ابن اثير نيز اينان ترك بودهاند. زيرا وى از آنها به «اتراكختا» تعبير مىكند. اما او با توصيف
جريانى براى آنها، مىگويد: «آنهاقبل از آن از چين خارج شده، در خدمت ايلخانان حاكم تركستان
بودهاند. او داراى سربازان ترك، چين و ختا بوده است. حكومت ختا و كفار ترك در
ماوراء النهر مستقر شد.»
دكتر حسين مونس مىگويد: چين در قديم دو بخش بوده است: چين جنوبى
كه همين بخش به نام چين معروف است و مسلمانان به سواحل آن تردد زياد داشتهاند و
چين شمالى كه به نام بلاد ختا يا ختاى معروف است. عربها اولين كسانى هستند كه اين
نام را بر شمال چين و پايتخت آن، خان باليق يا پكن، اطلاق كردهاند. اروپائيان از
آنها اين نام را گرفتهاند و سپس از قرن سيزدهم تا شانزدهم تمام چين را ختاى
ناميدند.
ختا در اصل نامى است كه عربها بر اتراك چين در محلى كه اينك به نام
سنكيانج و صحراى مغولستان معروف است مسكن داشتهاند، اطلاق كردهاند. عربها سپس
اين نام را بر چين شمالى اطلاق كردند. اتراك ختا به چين حمله كرده، دولتى در آنجا
تأسيس كردند كه در طول قرن دهم و يازدهم پا برجا بود. اما در مورد نام صين [چين]
قول صحيحتر اين است كه اين نام از نام دولت سينگ كه در طى قرن سيزدهم در چين
حكومت مىكرد، گرفته شده است.
نام کتاب : اسماعيليان و مغول و خواجه نصير الدين طوسي نویسنده : حسن امین جلد : 1 صفحه : 217