نام کتاب : اسماعيليان و مغول و خواجه نصير الدين طوسي نویسنده : حسن امین جلد : 1 صفحه : 26
و بررسى قرار مىدهد و در كتابش فصول جالبى را به توصيف اين شهر
اختصاص مىدهد. وى تعداد مدارس و دانشپژوهان آن را احصا مىكند و از اوقاف و
اجناس شهر ذكرى به ميان مىآورد.
دكتر «ريتر» آلمانى، استاد و عضو هيأت علمى دانشگاه برلين
نيز در كتابش موسوم به «جغرافياى ايران» كه به زبان آلمانى نگاشته شده است، از اين شهر نام مىبرد و
در بسيارى از موارد بر گفتههاى جهانگرد انگليسى فوقالذكر (فيروزور) اعتماد
مىكند.
«موسيو كنولى» نيز در سال 1823 در سر راهش به هند از
شهر مشهد عبور مىكند. همچنين «موسيو فريه» فرانسوى كه در سال 1845 از اين شهر عبور كرده است، در جلد اوّل
سفرنامهاش، چشمانداز طبيعى آن را توصيف كرده، از تاريخ آن ذكرى به ميان مىآورد
كه البته اشتباهات متعددى دارد. از جمله اينكه مىنويسد: مشهد و طوس در انتهاى
خراسان واقعند درحالىكه آخرين نقطه خراسان، بلخ است. همچنين مىگويد: تاريخ كتابهايى
كه در مورد مشهد نگاشته شده است، حد اكثر به عهد صفويه مىرسد درحالىكه قدمت
بخشى از اين كتابها به زمان سلاجقه و مغول مىرسد و اشتباهات ديگرى از اين قبيل.
نخستين تحصيلات خواجه نصير:
او بعد از آنكه علوم ادبى را به خوبى فرا گرفت، به تحصيل فقه، منطق،
فلسفه و رياضيات روى آورد. فقه را نزد پدرش آموخت و مدتى در دروس دايىاش، نور
الدين على بن محمد، حضور يافت. برخى معتقدند كه مقدمات منطق و فلسفه را نيز نزد
دايىاش آموخت. وى مقدمات رياضيات را در طوس نزد كمال الدين محمد صاحب، فرا گرفت
آنگاه به نيشابور يعنى مكانى كه در
نام کتاب : اسماعيليان و مغول و خواجه نصير الدين طوسي نویسنده : حسن امین جلد : 1 صفحه : 26