ناميده و با اين‌حال، آنها را ياران مغول خوانده است. آرى منطق ابن تيميه همواره چنين است.

سرزمينهايى كه مغولها از آن گذشتند:

در پژوهشى كه در مورد مكانهاى وقوع حوادث مربوط به مغولها و اسماعيليان داشتم، از مناطقى كه مغولها به آن‌جا رفته بودند، ديدار كردم. از جمله مقالاتى كه در مورد اين سلسله سفرهايم نگاشته‌ام، مقاله‌اى است كه اينك به خاطر ارتباطش با وقايع و مكانهايى كه مورد بحث ما در اين كتاب است، تقديم خوانندگان گرامى مى‌كنم:

اين‌جا مكانى است كه پژواك جنگ، علم و شعر، با هم طنين‌انداز است و تو را متحير مى‌كند كه به كدام گوش كنى و به كجا دل ببندى. در اين‌جا در مقابل تو، به همراه آن عالم زاهد، تصوير جبار خونريزى خودنمايى مى‌كند كه با هم از گذشته‌هاى بسيار دور نظاره‌گرند. گذشته‌اى كه در زمان واحد، هم اندوه را در دل تو زنده مى‌كند و هم شادى را.

در اين‌جا تو ميان همه آنها سرگردان مى‌شوى و در ذهنت شاديها و غمها با يكديگر درگير مى‌شوند و چاره‌اى ندارى جز اين‌كه در همه آنها غوطه‌ور شده، اين‌جا فرو روى و آن‌جا بالا آيى. گاه آه بكشى و گاه لبخند بزنى.

چه سرزمين عجيبى است اين سرزمين كه به آن آمده‌ام و جان خود را در آن به رنج افكنده‌ام تا حوادثى را كه صفحات كتاب براى من نقل كرده بودند، بر روى زمين ببينم.

مغولها! چه وحشتناك است آنچه كه مغولها با مرز و بوم ما مسلمانان كردند. راهشان كجا بود و از كجا به سوى ما عبور كردند. چگونه است آن‌